Być może Łotwa nie jest znana ze spektakularnych wyników na Eurowizji, jednak konkurs ten odgrywa istotną rolę dla tego bałtyckiego kraju. Łotysze są z natury narodem muzykalnym, więc nie dziwi mnie, że Eurowizja jest postrzegana tu w pozytywny sposób, a preselekcje organizowane przez łotewskiego nadawcę co roku przyciągają tysiące widzów przed telewizorami.
Ryga 2003 największym osiągnięciem w historii kraju
Eurowizja na Łotwie wciąż kojarzy się z dumą narodową. Nie bez przyczyny wspomnienie debiutu w 2000 roku nadal rezonuje w społeczeństwie. Wtedy kraj reprezentował Brainstorm, który do dzisiaj pozostaje najpopularniejszym zespołem w kraju i jest swoistą wizytówką Łotwy na arenie międzynarodowej. Wokalista grupy, Renārs Kaupers, regularnie pojawia się w mediach i śmiało można zaliczyć go do grona najbardziej znanych osób w kraju. Pierwszy występ Łotyszy ma charakter szczególny, biorąc pod uwagę, że zakończył się sukcesem. Zespół uplasował się na najniższym stopniu podium, co czyni debiut tego kraju jednym z najlepszych w historii konkursu. Na kolejny, jeszcze bardziej spektakularny wynik nie trzeba było długo czekać.
W 2002, za sprawą wokalistki Marie N, Łotwa zwyciężyła Eurowizję i i rok później show odbyło się w stolicy kraju. Możliwość zorganizowania konkursu w Rydze uznawane jest na Łotwie jako jedno z największych osiągnięć w krótkiej historii tej bałtyckiej republiki. Swoją drogą, nie bez przyczyny prowadzącymi widowiska była łotewska zwyciężczyni oraz… Renārs Kaupers.
Preselekcje z tradycją
Łotewskie preselekcje, Supernova, są jest jednym z niewielu konkursów muzycznych kraju, który daje szansę debiutantom stanąć ramię w ramię z gwiazdami lokalnego rynku muzycznego. Jako że Łotwa jest stosunkowo małym krajem, rynek muzyczny również nie należy do największych. Niemniej wciąż nie brakuje muzyków, którzy chcą się na nim wybić, a Supernova stwarza ku temu dobre warunki. Kilkoma przykładami wcześniej mało znanych artystów, którzy zdobyli sławę za sprawą udziału w eliminacjach, są m.in. Aminata (2015, 2022), Justs (2016), Miks Dukurs (2020), RAUM (2022) czy Miks Galvanovskis (2022). Supernova zastąpiła poprzedni format preselekcyjny i od 2015 roku, z małą przerwą w 2021, stanowi sposób wyboru łotweskiego reprezentanta.
Z mojej perspektywy, organizatorzy Supernovy co roku przechodzą samych siebie i dają widzom show, które trudno zapomnieć, nawet jeśli ktoś nie mówi po łotewsku i nie rozumie, co mówią prowadzący. Liczba występów, produkcja, jakość i ogólna prezentacja powinny być brane jako inspiracja przez nadawców z innych państw. Jest to dobry przykład, jak dużo można zrobić z małym budżetem.
Jak Eurowizja, to tylko po angielsku?
Co ciekawe, większość Łotyszy uważa że kluczem do sukcesu na Eurowizji jest śpiewanie po angielsku. Jest to zadziwiające, biorąc pod uwagę, że są dość dumnym narodem, a jednocześnie sprawiają wrażenie, jakby wstydzili się własnego języka. Ponadto, w przestrzeni publicznej nadal pojawia się wiele głosów mówiących o tym, że zespół Sudden Lights nie zakwalifikował się do finału konkursu, ponieważ zdecydowano się wykonać część piosenki po łotewsku.
Eurowizja 2024 i upragniony sukces
Po latach niepowodzeń, w tym dwóch ostatnich miejsc, Łotwa doczekała się awansu do finału. Wszystko za sprawą Donsa i utworu Hollow. Na Eurowizji artysta nie był w gronie faworytów. Co więcej, Łotwa według bukmacherów miała najmniejsze szanse na awans z całej stawki półfinałowej. Wyniki z ostatnich lat podniosły dyskusje w kraju dotyczące sensu uczestnictwa w konkursie. Kilka tygodni po Eurowizji 2023 odbyło się nawet głosowanie w parlamencie w tej sprawie. Jednak ostatnia edycja konkursu i sukces Donsa jak na razie skutecznie uciszyły tę debatę.
Jest on bardzo znanym wykonawcą na Łotwie, nikogo więc nie zdziwił fakt, że postanowił spróbować swoich sił w Supernovie. Od wielu lat wokalista wyprzedaje swoje koncerty w kraju i przyciąga nowych fanów. Nie bez przyczyny jest zaliczany do grona najlepszych łotewskich wykonawców XXI wieku. Jego zwycięstwo w preselekcjach Łotysze odebrali bardzo pozytywnie, a sukces w Malmö jako powód do dumy. Udział w konkursie i zdobycie zainteresowania zagranicznych słuchaczy odbił się echem również na twórczości Donsa. Dlatego też w ostatnim czasie artysta zaczął śpiewać częściej po angielsku.
O autorce:
W latach 2021-2024 mieszkałam w Lipawie na Łotwie, gdzie ukończyłam studia na kierunku językoznawstwo i kulturoznawstwo. Obecnie pracuję jako lektor języka łotewskiego i angielskiego w Polsce. W 2019 i 2020 roku byłam wolontariuszką podczas Eurowizji Junior organizowanych w Polsce.
Autorka: Maria Krajewska
Redakcja: Jakub Milarski
Źródła: ltv.lv; eurovisionworld.com
