Białoruś jako jedyne państwo wchodzące niegdyś w skład Związku Radzieckiego świętuje swoją niepodległość nie wtedy, gdy rzeczywiście wystąpiła z ZSRR (15 sierpnia), lecz właśnie dzisiaj, tj. 3 lipca. Z tej okazji przypominamy pięć najwyżej sklasyfikowanych białoruskich utworów na Eurowizji.
3 lipca 1944 roku białoruski Mińsk został oswobodzony spod okupacji wojsk hitlerowskich Niemiec. Dlatego właśnie w ten dzień Białorusini świętują swój Dzień Niepodległości. Na terenie całego kraju mieszkańcy cieszą się z dnia ustawowo wolnego od pracy, a dodatkowo w wielu białoruskich miastach są obchodzone Dni Miasta. W stołecznym Mińsku odbywa się ogromna parada wojskowa. W tak ważnym dla naszych wschodnich sąsiadów dniu przypominamy historię Białorusi na Eurowizji.
Garść statystyk i krótka historia Białorusi na Eurowizji:
Białoruś zadebiutowała w 2004 roku w Stambule wraz z Albanią, Andorą oraz Serbią i Czarnogórą. Od tego czasu Białoruś nieprzerwanie bierze udział w Eurowizji. Co ciekawe rok wcześniej, w 2003 roku, Białoruś wystąpiła na Eurowizji Junior i właśnie to był jej prawdziwy debiut w konkursach organizowanych przez EBU. Jednakże starty Białorusinów w Konkursie Piosenki Eurowizji nie są tak udane jak ich głównych sojuszników punktowych, tj. Rosji i Ukrainy. Na 16 występów, tylko 6 zakończyło się sukcesem. Jak wyliczyliśmy, Białoruś awansuje do finału z 37,5% skutecznością. Zajmuje tym samym 30. miejsce ex aequo z Macedonią Północną, Słowenią (też po 6 awansów na 16) i Czechami (3 awanse na 8 możliwych). Co ciekawe, ciut lepiej od Białorusi radzi sobie Polska ze skutecznością 38,5%, która awansowała 5 razy na 13 możliwych startów w półfinałach.
Białoruś dotychczas nigdy nie weszła do czołowej piątki Eurowizji. Razem z Litwą i Czechami może poszczycić się najwyższym miejscem w finale w historii Eurowizji tuż za pierwszą piątką. Szóste miejsce z 2007 roku wydaje się nadal odległym do osiągnięcia wynikiem dla innych reprezentantów Białorusi.
Białoruś a Eurowizja 2020
Czy duet VAL, który miał reprezentować Białoruś w odwołanej Eurowizji 2020 w Rotterdamie poradziłby sobie lepiej? Nie wiadomo.
Wiemy natomiast, że bukmacherzy nie dawali sympatycznej dwójce praktycznie żadnych szans na awans do finału w 2020 roku. Białoruskojęzyczny utwór Da vidna (biał. Да відна) miał być drugą piosenką wykonaną na Eurowizji przez Białorusinów w tym języku.
https://www.youtube.com/watch?v=F0wfxz5zq04
Na ten moment duet VAL nie został w żaden sposób potwierdzony czy zanegowany jako uczestnik przyszłorocznej Eurowizji. Telewizja BTVR nie podjęła jeszcze żadnej decyzji odnośnie do przyszłorocznego udziału w Konkursie. Dlatego pomimo wyrażenia chęci duetu VAL, np. na Instagramie, by reprezentować Białoruś w Eurowizji 2021, Waleria Gribusowa i Władisław Paszkewicz nie mogą być pewni startu w przyszłorocznym Konkursie.
Zatem jeśli duetowi nie udało się pokonać historycznie najwyższego szóstego miejsca, sprawdźmy, kto był najbliżej, by to osiągnąć:
5. Białoruś na Eurowizji: powiew młodości (2019), 24. miejsce na 41 uczestników
ZENA była najmłodszą uczestniczką Eurowizji 2019. W dniu finału miała zaledwie 16 lat i 243 dni. Swoim przebojowym wykonaniem piosenki Like it w charakterystycznych białych kozaczkach wywalczyła awans z 10. pozycji z pierwszego półfinału, przeganiając grupę Tulia o 2 punkty. Gdyby wziąć pod uwagę tylko głosy telewidzów, to ZENA musiałaby obyć się bez finału na rzecz Tulii. W finale ZENA zdobyła zaledwie 31 punktów. Dwie noty od widzów z Rosji i Azerbejdżanu, odpowiednio 8 i 5 punktów i pięć not od jury, w tym ośmiopunktową od węgierskiej komisji. Białoruś w finale swoje 12 punktów od widzów i od jury dała kolejno Rosji i Malcie, choć pierwotnie omyłkowo komisja przekazała najwyższą notę jurorów Izraelowi.
4. Białoruś na Eurowizji: pierwsza nieanglojęzyczna piosenka (2017), 17. miejsce na 42 uczestników
Zespół Naviband w Kijowie zaśpiewał po raz pierwszy w barwach Białorusi utwór w języku białoruskim. Piosenka Historyja majho žyccia (biał. Гісторыя майго жыцця) awansowała do finału z 9. miejsca. Pozytywna energia wokalistów, wpadająca w ucho piosenka i ciekawa koncepcja występu zapewniły Białorusi 17. miejsce w finale. Pomimo tego, że w 2017 roku z przyczyn politycznych na Eurowizji nie pojawiła się Rosja, to najwyższe 12-punktowe noty w finale Białoruś zgarnęła od ukraińskiego i azerskiego jury. Widzowie z Ukrainy przekazali również ośmiopunktową notę białoruskojęzycznemu utworowi, która była najwyższą dla zespołu. Być może to ze względu na to, że język białoruski i ukraiński są ze sobą najbardziej spokrewnione wśród języków wschodniosłowiańskich? A może ze względu na wyżej wymienione cechy, których Ukraińcy mogą doszukać się w swojej kulturze ludowej? Widzowie i jury z Białorusi byli jednogłośni i w finale przekazali 12 punktów Bułgarowi, Kristianowi Kostovowi, urodzonemu w Moskwie. Przypadek?
3. Białoruś na Eurowizji: ciacho na scenie (2014), 16. miejsce na 37 uczestników
Tytułowy sernik zaśpiewany w Kopenhadze przez Teo zapełnił Białorusi awans do finału. Na tę chwilę zajmuje najniższy stopień podium wśród najlepszych występów tego kraju na Eurowizji. Piosenka Cheesecake opowiada o tym, że wokalista nie życzy sobie, żeby był nazywany słodkim serniczkiem przez swoją byłą dziewczynę. Charyzma wokalisty, ciekawy układ taneczny, chwytliwy tekst i „kopnięcie kamery” pod koniec występu pozwoliły Teo na zajęcie szesnastej lokaty z 43 punktami. Dwunastkę przekazała niezawodna sąsiadka, Rosja. Białoruś swoją najwyższą liczbę punktów odwzajemniła, przekazując 12 punktów rosyjskim siostrom bliźniaczkom.
2. Białoruś na Eurowizji: najdroższa sukienka Konkursu (2013), 16. miejsce na 39 uczestników
Mało kto pamięta, ale zanim Alona Łanska (biał. Алёна Ланская) pojechała na Eurowizję do Malmo, wygrała pod koniec grudnia 2012 roku białoruskie eliminacje z piosenką Rhythm of Love.
W styczniu pojawiły się pierwsze doniesienia, że wokalistka nie zamierza wykonać tego utworu na Eurowizji. W marcu te informacje się potwierdziły. Światło dzienne ujrzał singiel Solayoh w grecko-bałkańskim stylu. Piosenka znacząco różniła się od wszystkich poprzednich utworów z Białorusi na Eurowizji.
Wokalistka w finale zajęła 16. miejsce. Być może ani śpiew, ani piosenka nie były głównym wabikiem przyciągającym uwagę europejskiego widza. Można to stwierdzić po fakcie, że na szwedzkiej scenie wystąpiła w najdroższym stroju tamtego Konkursu. Wartość sukienki, którą miała na sobie Alona wraz z kryształami firmy Swarovski, szacuje się na około 10 tysięcy euro. Łanska w finale zdobyła 48 punktów, w tym tylko jedną dwunastkę od Ukrainy. Białoruś po raz kolejny odwdzięczyła się najwyższą notą. Tym razem najwyższa liczba punktów trafiła właśnie do Ukrainy.
1. Białoruś na Eurowizji: czarodziej i jego magia (2007), 6. miejsce na 42 uczestników
Dzmitryj Kałdun (biał. Дзьмітры Калдун) już od 13 lat jest najlepszym białoruskim wykonawcą na Eurowizji. Jako pierwszy Białorusin wywalczył awans do finału Eurowizji. Wspomniane na początku artykułu 6. miejsce to także najwyższy rezultat Białorusi w Konkursie. 145 punktów zdobytych to również najlepszy wynik tego kraju w historii startów w finale. Białoruś dostała aż 3 dwunastki – od Izraela, Rosji i Ukrainy, 10 punktów od Armenii, Malty i Mołdawii, 8 punktów od Gruzji i Łotwy i wiele mniejszych not. Co ciekawe, słowo kałdun, będące również nazwiskiem artysty, w tłumaczeniu na język polski oznacza czarodziej, czarnoksiężnik. Być może dlatego zaprezentowana w Helsinkach piosenka Work Your Magic nawiązywała do magii. Muzykę dla Dzmitryja skomponował dobrze znany fanom Eurowizji – Filipp Kirkorow. Charyzmatyczny występ i ciekawa linia melodyczna pozwoliły na historyczne najwyższe miejsce Białorusi na Eurowizji.
Czy Białorusi uda się w końcu wygrać Eurowizję? To pytanie zostaje otwarte. Jak wiemy ta sztuka udała się krajowi na Eurowizji Junior i to już dwukrotnie. Czy VAL zostanie reprezentantem Białorusi w 2021? Śledźcie nasze relacje.
Źródła: eurovision.tv, tvr.by, belta.by, sputnik.by