Mija dokładnie 30 lat od ostatniego triumfu Włoch w Konkursie Piosenki Eurowizji. Toto Cutugno zaśpiewał piosenkę, której tekst miał podkreślać zjednoczenie Europy oraz zmierzch ery dawnych podziałów. Eurowizja 1990 odbyła się w Jugosławii, która rok wcześniej doczekała się historycznego zwycięstwa. Dlaczego Eurowizja 1990 jest taka przełomowa?
Eurowizja 1990: Eurocat maskotką Konkursu
Konkurs został zorganizowany 5 maja 1990 roku przez jugosłowiańskiego nadawcę Radio Televizija Zagreb. Finałowy koncert poprowadzili Helga Vlahović Brnobić oraz Oliver Mlakara. Eurowizja 1990 w Jugosławii miała swoją oficjalną maskotkę – charakterystycznego niebieskiego kota o nazwie Eurocat. Zaprojektował ją Joško Marušic. Każdy występ finałowy uczestników poprzedzał krótki film, w którym pojawiał się wyżej wspomniany kot, podróżujący po mapie Europy. Co ciekawe, tzw. filmowe pocztówki miały również nawiązywać do Europejskiego Roku Turystki.
Eurowizja 1990: wokaliści powyżej 16 lat oraz problemy techniczne
To właśnie w Jugosławii, po raz pierwszy występujący na scenie artyści musieli mieć ukończone 16 lat w dniu występu. Dzięki temu udało się uniknąć dotychczasowych kontrowersji wokół zbyt młodych wokalistów. Żywa była jeszcze pamięć o zwycięstwie Sandry Kim w 1986 roku. Artystka reprezentująca Belgię miała zaledwie 13 lat, gdy zajęła pierwsze miejsce w norweskim Bergen. Impulsem do wprowadzenia nowych zasad przez EBU był udział 11- i 12-latków w występach Francji i Izraela rok wcześniej.
Koncert w Zagrzebiu nie obył się bez problemów technicznych już na samym początku wydarzenia. Rywalizację otworzył zespół Azúcar Moreno. Z powodu błędu operatora, melodia grana przez muzyków występujących na scenie nie została zsynchronizowana ze ścieżką dźwiękową w tle. Występujące artystki nie otrzymały poprawnego sygnału rozpoczęcia, przez co na scenie zapanowało zamieszanie. Wokalistki musiały opuścić scenę, by później zacząć swój występ od nowa. Nie przeszkodziło to Hiszpanii w zdobyciu wysokiego miejsca. W tabeli wyników ostatecznie zajęła piąte miejsce.
Tuż za podium uplasowała się Islandia. Natomiast Irlandia oraz Francja, uzyskując identyczną liczbę punktów, zajęły razem drugą pozycję. Zwycięska, włoska piosenka Insieme 1992, zdobyła łącznie 149 punktów, a najwyższe noty otrzymała od Hiszpanii, Irlandii oraz Cypru. W Konkursie wzięły udział 22 państwa. Wielu reprezentantów podjęło tematykę zmian politycznych w Europie. Jednak to utwór Toto Cutugno trafił do głosujących najbardziej. Włoski muzyk w trakcie zwycięskiego występu opuścił scenę po to, by śpiewać między rzędami eurowizyjnej widowni.
Eurowizja 1990: kim jest Toto Cutugno?
Toto Cutugno urodził się w 1943 roku w Toskanii, w miejscowości Fosdinovo, a potem wraz z rodziną przeprowadził się do Ligurii. Od dziecka ujawniał muzyczny talent. Jeszcze jako mały chłopiec rozpoczął naukę gry na perkusji oraz przyłączał się do małych, lokalnych grup artystycznych. W wieku trzynastu lat wziął udział w pierwszym konkursie muzycznym, w którym zajął trzecie miejsce. Dołączył potem do grupy Manusardiego, z którą wyruszył na tournée po Finlandii. Jakiś czas później założył zespół Toto e i Tati.
Prawdziwą popularność zdobył w latach 70. jako autor tekstów i kompozycji dla francuskiego muzyka Joe Dassina. Wśród największych przebojów jego autorstwa można wymienić L’été Indien oraz Et si tu n’existais pas, które ciesząc się ogromnym sukcesem na rynku muzycznym, znane są również współczesnemu odbiorcy. W latach 80. współpracował z włoskim artystą Adriano Celentano i miał swój udział w powstaniu jego albumu Il tempo se ne va.
Eurowizja 1990: zwycięstwo włoskiej piosenki dla zjednoczonej Europy
Toto Cutugno po raz pierwszy wziął udział w Festiwalu San Remo w 1976 roku i wraz z grupą Albatros zagrał piosenkę Volo AZ 504, zajmując trzecie miejsce. W 1983 roku wystąpił w San Remo ponownie z utworem L’italiano, zdobywając ostatecznie piąte miejsce. Sama piosenka stała się międzynarodowym przebojem, dobrze znanym również polskiej publiczności.
Łącznie Toto Cutugno wystąpił w San Remo 15 razy. Wygrał dwukrotnie w 1980 oraz w 2005 roku. Co ciekawe w 1990 roku nie zwyciężył, lecz zajął drugie miejsce. Mimo to zadecydowano, że to właśnie on będzie reprezentował Włochy w 35. Konkursie Piosenki Eurowizji w Zagrzebiu. Chociaż w San Remo prezentował piosenkę Gli amori, w Jugosławii Włosi postawili na utwór Insieme 1992. Odwoływał się on do sytuacji politycznej po upadku wschodniego reżimu i zjednoczenia Europy. Słowo Insieme należy przetłumaczyć jako Razem. Znacząca jest też data zamieszczona w tytule. Przyjmuje się, że jest to aluzja do planowanego podpisania Traktatu o Unii Europejskiej w Maastricht.
Tekst piosenki mówi:
Coraz bardziej wolni, a nasze gwiazdy są jedną flagą. Coraz silniejsi, podaj mi dłoń, a zobaczysz, że latasz. Europa nie jest daleko, dla was jest włoska piosenka. Europo, razem jesteśmy zjednoczeni.
Krótka historia Jugosławii w Konkursie Piosenki Eurowizji
Jugosławia wywalczyła sobie jedyne w historii zwycięstwo dzięki piosence Rock Me chorwackiego zespołu Riva. Kraj ten zadebiutował na Eurowizji już w 1961 roku i po raz ostatni wziął w niej udział w 1992 roku. Swojego reprezentanta Jugosławia wybierała w krajowych eliminacjach zwanych Jugoviziją. Format opierał się na współzawodnictwie piosenek ze wszystkich jugosłowiańskich republik oraz dwóch autonomicznych prowincji, spośród których wybierano przedstawiciela na konkurs.
Jako gospodarz Konkursu w 1990 roku, Jugosławia zaproponowała utwór Hajde Du Ludujemo, w wykonaniu chorwackiej wokalistki Tajci. Występ spotkał się z pozytywnym odbiorem i zaowocował wysokim, siódmym miejscem. Po rozpadzie Jugosławii jej trzy byłe republiki zgłosiły swój udział w konkursie w 1993 roku już jako samodzielne, niepodległe państwa. Były to: Bośnia i Hercegowina, Chorwacja oraz Słowenia. Macedonia dołączyła do konkursu w 1998 roku. Serbia i Czarnogóra zadebiutowała w 2004 roku, jednak dwa lata później doszło do podziału tego kraju. W rezultacie Serbia oraz Czarnogóra zgłosiły się do udziału w Eurowizji 2007 już jako dwie odrębne republiki.
Źródło: www.totocutugno.it, eurovision.tv, eurofestivalitalia.net
