Czy poznaliśmy już sekret zdrowych włosów Meghan Markle? Nie do końca. Ale cała Europa (i Australia) wie, że artystka musi być zdrowa. Konstrakta przyniosła Serbii trzeci najlepszy wynik w historii ich startów w Eurowizji. A jak zareagowały na nią krajowe (i regionalne) media?
Historyczny wynik, Konstrakta mnie zmyła, serbska Lady Makbet czy chcę do tego kultu mycia rąk – to tylko niektóre z komentarzy, które pojawiły się w internecie po jej występie. Konstrakta, a w zasadzie Ana Đurić, zajęła niespełna dwa tygodnie temu piąte miejsce w finale Eurowizji 2022. Serbia wyższy wynik osiągnęła tylko z Mariją Šerifović (1. miejsce w 2007 roku) i Željkiem Joksimoviciem (3. miesjce w 2012 roku). Krajowe media szybko podchwyciły temat. Jednakże oprócz superlatyw znalazły też łyżkę dziegciu.
Eurowizja 2022: Konstrakta-ikona
Czy pierwszy wers In Corpore Sano o włosach księżnej Sussex to clickbait? Owszem. I z tego zadania przykuwania uwagi doskonale się wywiązał! W internecie krąży wiele odkrywanych po kolei smaczków: rytm piosenki to rytm ludzkiego serca, w przejściu słychać fragment chóralnego Miserere Gregorio Allegriego itd. Ale najważniejszy jest fakt, że piosenka miała zwrócić uwagę na problem Serbii z powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym. Artystka sama zresztą przyznała, że było to jedną z inspiracji. Nota bene, jak przekazują media, wywołało to publiczną debatę i może doprowadzić do objęcia przedstawicieli wielu zawodów (m.in. artystów czy rolników) państwowym ubezpieczeniem. Ale to nie wszystko! W internecie pojawiła się petycja o przyznanie Konstrakcie państwowej emerytury. Zdobyła ona już ponad dwa i pół tysiąca podpisów.
Serbski oddział BBC porównał Konstraktę do objawienia serbskiego sportu. Miała w Turynie zrobić szum podobnie jak uczynił to Dušan Vlahović – od końca stycznia napastnik Juventusu Turyn. Częściej jednak pojawiają się porównania Konstrakty do Mariny Abramović. Ta serbska artystka intermedialna poświęca dużo uwagi ciału w swych pracach. W jednej z nich powtarza artystka musi być piękna. Czy to łączy się z artystka musi być zdrowa?
To odniesienie było przydatne w ukazaniu przymusu, że trzeba mieć zdrowe ciało, a nawet powiedziałabym, że młode… Więc artystka musi być zdrowa, bo to tylko od niej zależy.
Konstrakta w wywiadzie dla OBC Transeuropa, 05.05.2022
A co do piękna – zwróćmy uwagę na jej strój. Konstrakta sama pracowała przy jego projekcie. Dodała do niego specyficzne obuwie. Borosane to buty z czasów Jugosławii, które stały się symbolem kobiecej emancypacji i równych praw. Buty te nie męczyły stóp nawet przy wielogodzinnym staniu, więc często wybierano je jako obuwie robocze. Co więcej – dzięki występowi artystki z Serbii ich sprzedaż radykalnie wzrosła! A kwiaty… zostały zakupione na turyńskim bazarze.
Eurowizja 2022: Konstrakta-legenda
Drugi rok z rzędu to Serbia była jedynym krajem byłej Jugosławii w finale Eurowizji. Pisarka Biljana Srbljanović i reżyser Boris Miljković wskazują na zbawienny wpływ Konstrakty na serbskie społeczeństwo. Mówili o jej charyzmie, spokoju i hipnotyzującym skoncentrowaniu. Mówi o tak ważnych tematach, że jest nadzieja dla nas… Konstrakta to zupełnie coś innego od turbo-folku, twierdzą. Chorwacka piosenkarka i aktywistka – Ida Prester – idzie nawet dalej. Stwierdziła bowiem, że Konstrakcie udało się to, z czym nie umieli sobie od dekad poradzić Dayton [układ kończący wojnę w Bośni i Hercegowinie z 1995 roku – przyp. red.], organizacje pozarządowe czy wysocy rangą przedstawiciele Unii Europejskiej.
Osobliwej kobiecie z miską się udało. Mądra, urocza i poza schematami. Czytałam nagłówki i komentarze. Cały region z serca jej kibicuje, naszej Konstrakcie. Wszystkie narody, flagi i byty. Może to tylko wypadek przy pracy, iluzja, utopia… ale mam nadal nadzieję (…) Takie już są te nasze Bałkany: postawisz na nich krzyżyk, one Cię zaczarują i znów w nie wierzysz. I może naprawdę najlepsze jeszcze przyjdzie.
Ida Prester na swoim profilu w serwisie Facebook
Sama zainteresowana przyznała, zjednoczenie regionu byłoby dla niej wielkim honorem i w zasadzie na takiej jedności jej zależy. Dziennikarka Radio-Televizija Srbije (RTS), Duška Vučinić, zaznacza, że sukces odnieśli także poza Bałkanami: nigdy wcześniej [Serbowie – przyp. red.] nie dostali punktów z Litwy, Australii, Estonii i Islandii. Sama artystka przyznała, że w pewnym momencie się już nie słyszała podczas występu: słyszałam tylko publikę, która klaskała i śpiewała razem ze mną. Wyczytanie jako ostatnią finalistkę odczytywano za dobry omen, który miał zwiastować sukces Serbii.
Konstrakta na pewno wpisała się do eurowizyjnej księgi rekordów. W blisko siedemdziesięcioletniej historii konkursu za jej sprawą, po raz pierwszy wybrzmiała piosenka z wersami po łacinie. W XXI wieku jest też pierwszą kobietą po czterdziestce, która weszła do czołowej piątki konkursu!
Eurowizja 2022: „i co teraz?”
Oprócz pochwał, pojawiły się też nieprzychylne Konstrakcie komentarze. Slađa Allegro, pop-folkowa wokalistka stwierdziła, że Konstrkaty… nie rozumie, a jej piosenka nie należy do tych, do których się wraca. Czy można już nazwać Konstraktę postacią kontrowersyjną? Nie do końca, choć z pewnością były ku temu symptomy. Podczas serbskich selekcji (odbywających się na początku marca, a więc już po agresji Rosji na Ukrainę) w pewnym momencie w jej wizualizacjach pojawił się błękit i żółć. Od razu podchwycono, że to ukryty przekaz wsparcia dla Ukrainy w kraju, który uważany jest jednak za prorosyjski. Kolejną kontrowersją miała być jej wielkanocna sesja zdjęciowa. Stoły przypominały literę Z, używaną przez rosyjskiego najeźdźcę. Zarówno artystka, jak i RTS szybko zaprzeczyli tym domniemaniom. Internauci zaś zaczęli szukać kolejnych ukrytych przekazów. Twierdzono, że Konstrakta jest lewicowa, bo krytykuje rządy prezydenta Vučicia, jest wykształcona czy w końcu… na zdjęciu widać więcej buta po lewej stronie.
A co planuje teraz artystka? Na razie artystka będzie niewidzialna. Jak zauważają media, Konstrakta potrzebuje chwili oddechu, spokoju, przerwy. Serbski Kurir zwraca uwagę, że piosenkarka ma dwójkę dzieci, z którymi nie mogła przebywać tyle, ile by chciała. To nie dwa tygodnie we Włoszech, ale dwa miesiące ciężkich przygotowań, dodaje.
Niepokoją mnie te sytuacje, w których poszłam do kawiarni, żeby wypić w spokoju kawę, a kończy się to wszystko wywiadem. Wydaje mi się to niepotrzebne, a ja też nie jestem osobą, która chce robić taki spektakl. Chciałabym, żeby to było szanowane. Myślę, że to kwestia przyzwoitości – dać ludziom ze świateł reflektorów trochę przestrzeni. Poza tym – wszystko jest w porządku.
Konstrakta o swoim poeurowizyjnym życiu, kurir.rs
Jak sama powtarza – nie jest gwiazdą. Regionalne media jednak nie mogą nadal wyjść z podziwu. Cokolwiek by się nie działo, Konstrakta poruszyła serbskim społeczeństwem, a o jej występie jeszcze długo będzie się mówić.
Eurowizja 2023: co wiemy?
Na ten moment Eurowizja 2023 odbędzie się w Ukrainie, co jest rezultatem wygranej grupy Kalush Orchestra w Turynie. Wśród proponowanych lokalizacji są m.in. Mariupol, Kijów czy Lwów. W sumie dziewięć państw zadeklarowało udział w kolejnej edycji konkursu, a część z nich rozpoczęła już przygotowania. To m.in. Cypr, który wybierze reprezentanta za pomocą talent-show, czy Hiszpania i San Marino, które będą kontynuować rozpoczęte w tym roku formaty selekcyjne.
Możliwy jest powrót Monako lub Turcji, z którą EBU prowadzi rozmowy. Najprawdopodobniej nie zobaczymy uczestników z Bośni Hercegowiny, Słowacji, a możliwe, że z udziału wycofa się także Macedonia Północna. Także Rumunia zapowiedziała deklarację rezygnacji w związku z aferą z głosowaniem. Pewnym jest, że Eurowizja 2023 odbędzie się bez Białorusi i Rosji.
Źródła: 24sedam.rs, balcanicaucaso.org, bbc.com, blic.rs, classicfm.com, dnevnik.hr, glassrpske.com, informer.rs, klix.ba, kurir.rs, lepaisrecna.mondo.rs, nezavisen.mk, rs.n1info.com, rts.rs, rtv.rs, vreme.com, youtube.com