Eurowizja 2023 jest już za nami. 67. konkurs wygrywa Szwecja dzięki Loreen i jej kompozycji Tattoo. Szwecja, triumfując, zrównuje się liczbą zwycięstw z Irlandią, mając ich 7 na koncie. Jak wyglądała historia jej udziałów? Sprawdźcie!
Szwecja zadebiutowała na Eurowizji w 1958. Łącznie wzięła udział 63 razy, tylko raz nie awansowała do finału. 7 razy wygrała, 6 razy była trzecia i raz druga. To ona wysłała takie gwiazdy, jak ABBA, Carola, Loreen czy Måns Zelmerlöw. Jej eurowizyjna historia jest bardzo bogata!
Debiut i wybór poprzez preselekcje. Jak to wyglądało?
Szwecja transmitowała konkurs już w 1957 roku, lecz zadebiutowała rok później. Pierwsze preselekcje w kraju były wewnętrzne. Ich inicjatorem i wykonawcą było jedynie szwedzkie radio razem ze stowarzyszeniem kompozytorów SKAP. Łącznie nadesłano 152 propozycje, które oceniło 5 jurorów, a tymi osobistościami byli:
- Rune Ellboj – muzyk jazzowy, dyrygent
- Roland Levin – autor piosenek, dentysta
- Gunnar Lundén-Welden – kompozytor, dyrygent
- Charles Redland – kompozytor, dyrygent, multiinstrumentalista (saksofon, klarnet, wiolonczela, trąbka, puzon, akordeon, marimba)
- Gösta Stevens – autor tekstów, dziennikarz, reżyser, scenarzysta, tłumacz
Po wybraniu kompozycji postanowiono poszukać artysty, którym została popularna Alice Babs. Jej samej jednak nie spodobała się warstwa tekstowa tekstu i nakazano ją zmienić. Oryginalny tytuł brzmiał Samma stjärnor lysa för oss två , a po zmianie Lilla stjärna. Oburzył się tym faktem autor oryginalnej piosenki – Åke Gerhard, który zabronił wydania studyjnej wersji utworu. Solistka wystąpiła jako piąta, zajmując czwarte miejsce z sumą 10 punktów łącznie.
Historia Szwecji na Eurowizji: lata 60. – strajk i zmiana przepisów przez ich piosenkę
W tej dekadzie warto odnotować jednak lata 1964-1965. W 1964 państwo było zmuszone nie organizować preselekcji, a w konsekwencji całkowicie się wycofać z Eurowizji z racji bojkotu wytwórni płytowych i artystów. Koncert finałowy transmitowano w telewizji. Rok później nadawca wrócił, ale wyjątkowo z artystą wybranym wewnętrznie, którym został Ingvar Wixell. Z powodu słabego zainteresowania przysłano 8 propozycji, a 6 zaprezentowano w finale narodowym – wszystkie zaśpiewane po szwedzku. Wygrała piosenka Annorstädes Vals, ale na samej Eurowizji solista wykonał już anglojęzyczną wersję pod tytułem Absent Friend, podczas gdy reszta państw prezentowała swoje utwory w języku ojczystym. Była to pierwsza kompozycja z tego kraju po angielsku. Co ciekawe, nie naruszyła regulaminu, lecz doprowadziła do ścisłej zmiany przepisów nakazujących występowania z piosenką w języku narodowym.
Historia Szwecji na Eurowizji: lata 70. – pierwsza wygrana i kontrowersyjna organizacja
Szwecja w 1970 roku zbojkotowała konkurs z racji nierozstrzygniętego remisu rok wcześniej. W latach 1971-1972 wysyłała zespół Family Four, który zajął odpowiednio 6. i 13. miejsce w finale. Oczekiwane zwycięstwo przyszło w 1974 roku, gdy konkurs odbywał się w zastępstwie w Wielkiej Brytanii i powrócono do starego systemu głosowania. Słynna i legendarna już ABBA zaprezentowała się na scenie, śpiewając Waterloo, wygrywając z 24 punktami na koncie. Co ciekawe, Szwecja dostała wtedy tylko 15% maksymalnych punktów do zdobycia. ABBA próbowała dostać się konkurs już w 1973 z kompozycją Ring Ring, zajmując w preselekcjach 3. miejsce.
Nadawca SVT dostał prawo do organizacji i je przyjął, jednak zadanie nie było zbyt łatwe. Organizatorzy wzmocnili ochronę przed atakiem terrorystycznym, który mógł nastąpić. Skrajna lewica zaś bojkotowała widowisko za rzekome nastawienie konkursu na komercjalizacje muzyki. W 1975 wprowadzono również skalę eurowizyjną (1-8, 10, 12), której używa się do dziś. W efekcie tych wszystkich napięć, a także poniesionych kosztów państwo wycofało się rok później. Spowodowało to powstanie wspólnego budżetu, aby dany nadawca nie musiał wszystkiego finansować ze swoich środków.
W 1978 roku reprezentantem został Björn Skifs z piosenką Det blir alltid värre framåt natten. Wokalista od początku był negatywnie nastawiony do obowiązku śpiewania w własnym języku. Podczas występu w samym finale zapomniał słów i improwizował, wymawiając głoski szwedzkobrzmiące. Zajął 14. miejsce.
Historia Szwecji na Eurowizji: lata 80. i 90.
W 1983 na scenie pierwszy pojawiła się już kolejna legenda, jaką jest Carola. Jej Främling zajęło 3. miejsce. Rok później państwo zatryumfowało z zespołem Herreys, złożonym z trzech braci: Pera, Richarda i Louisa, którzy wykonali Diggi-Loo Diggi-Ley. Dzięki temu rok później finał odbywał Göteborgu. Prowadziła go Lilll Lindfords, która razem z Svante Thuressonem reprezentowała państwo w 1966 roku. Zapamiętano ją przez ikoniczny moment (z początku uznany za wpadkę, choć było to zaplanowane), gdy dolna część jej stroju rozdarła się, na co publiczność zareagowała śmiechem. Następnie prezenterka odpięła guziki, a część materiału spadła, tworząc sukienkę.
W 1987 nadawca był zmuszony zmienić tekst i tytuł piosenki, ponieważ naruszał on regulamin Eurowizji. Utwór śpiewany przez Lottę Engberg z początku posiadał w swojej zawartości frazę Coca Cola, a zarówno wtedy, jak i dziś nie można wymieniać żadnej nazwy towarowej w kompozycjach, które wybrzmiewają na Eurowizji. 4 lata później wraca Carola i wygrywa finał w Rzymie, śpiewając Fångad av en stormvind. Szwecja i Francja zremisowały wtedy z sobą, którego rozstrzygnięto na podstawie punktu w regulaminie wprowadzonego w 1989 roku, w którym napisano, że wygrywa kraj z większą liczbą maksymalnych not. Oba państwa miały ich tyle samo (5), lecz Szwecja uzyskała więcej dziesiątek, stąd triumfowała. Finał rok później zorganizowano w Malmö. W 1999 zniesiono zasadę śpiewania w językach narodowych i Szwecja z tego korzystała, zmieniając Tusen och en natt na Take me to your heaven. Śpiewane przez Charlotte Nilsson (Perreli) ponownie przynosi Szwecji zwycięstwo.
Eurowizja 2000
Szwecja zorganizowana konkurs w 2000 w Sztokholmie w Avicii Arena (dawniej Globen Arena). Ówcześnie była to najbardziej nowatorska Eurowizja. Pierwszy raz pojawiły się ekrany LED. Całość odbyła się w ogromnej hali z niezliczoną ilością świateł, a przed sceną i na trybunach szalał tłum. Konkurs wyglądał jak duży koncert. Co ciekawe, nie pojawiła się na nim ubiegłoroczna laureatka z Jerozolimy. Wynikało to z konfliktu między nią a nadawcą.
Historia Szwecji na Eurowizji: XXI wiek
Rok później miał miejsce ogromny skandal. Reprezentujący kraj duet Friends został oskarżony o plagiat. Piosenka Listen to your heartbeat była złudnie podobna do utworu Liefde is een kaartspel, która wybrzmiała na Eurowizji w 1996 w barwach Belgii. Ostatecznie zespół dopuszczono do konkursu; występując w nim, zajął 5. miejsce.
Przez pierwszą połowę nowej dekady Szwedom szło nieźle, jednak od 2005 roku (z wyjątkiem ponownego startu Caroli w 2006) kraj zajmował bardzo słabe pozycje. W 2008 gdyby nie dzika karty od jurorów, to nawet nie byłoby ich w finale. Apogeum znalazło swoje odzwierciedlenie w 2010 roku. Anna Bergendahl z This is My Life nie zakwalifikowała się do finałowego koncertu. Ostatecznie była na 11. miejscu, a do awansu brakowało jej 5 punktów. Od 10 lat Szwecja odnosi same sukcesy, wygrywając z Loreen w 2012 i 2023; obie jej piosenki są europejskimi przebojami. W barwach kraj wyciężył też Måns Zelmerlöw w 2015, który również odnosi ogromny sukces w Europie. Kraj brawurowo zorganizował Eurowizję w 2016, która przez fanów jest nadal wspominana jako jedna z najlepszych.
Źródła: EBU, SVT, wikipedia francuska i szwedzka, Eurowizja.org