[UPDATE] Policzyć muzykę, czyli klasyfikacja generalna Konkursu Piosenki Eurowizji (część ósma – ostatnia)

Po ośmiu tygodniach analizowania wyników Konkursu Piosenki Eurowizji nadszedł czas na wielkie podsumowanie i wybranie najlepszego państwa w historii konkursu. Po ekscytujących wynikach Eurowiji 2021 i wygranej Włoch, sprawdźmy jak na chwilę obecną wygląda aktualna klasyfikacja konkursu wszystkich edycji oraz od momentu wprowadzenia półfinału w 2004 roku. Odpowiedzmy tym samym na pytanie, czy udało się nam policzyć muzykę.

Eurowizja – klasyfikacja: jak powstał ranking?

Spójrzmy raz jeszcze na szczegółowe reguły powstawania rankingu.

Uwzględniłem wszystkie obecnie istniejące kraje (łącznie 50 państw), które co najmniej raz wystąpiły na Eurowizji w latach 1956-2021

Punkty zdobyte na Eurowizji przez Serbię i Czarnogórę oraz Jugosławię zostały „odziedziczone” przez państwa powstałe po ich rozpadzie. Jak pamiętamy, Serbia i Czarnogóra pojawiła się w konkursie dwukrotnie jako jedno państwo, zanim oficjalnie rozpadła się w czerwcu 2006 roku. Jugosławia z kolei uczestniczyła aż 27 razy w latach 1961-1992 reprezentowana przez nadawców z Chorwacji, Serbii, Słowenii, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. Wszystkie punkty zdobyte przez Jugosławię oraz Serbię i Czarnogórę powędrowały więc do nadawców obecnie istniejących krajów, którzy wówczas wysłali piosenki w ich barwach.

Każda edycja od 1956 roku do 2021 roku oceniana jest w sześciu kategoriach:

1. System pozycjonalny, czyli punktacja 0-100 utworzona na podstawie liczby procent pokonanych państw
2. Klasyczny system eurowizyjny, czyli punkty w skali 1-8, 10 i 12 punktów
3. System eksponencjalny, czyli metoda głosowania jury na Eurowizji, tj. 12,00; 9,92; 8,21 itd.
4. System 1, 3 i 5 punktów dla czołowej trójki
5. System 1-5 punktów dla czołowej piątki
6. Liczba zwycięstw w przeliczeniu na liczbę startów (bonus)

Co więcej, zastosowałem również następujące zasady:

• Wszystkie remisy punktowe dla wszystkich miejsc zostały rozstrzygnięte dla każdej edycji, tak aby tylko jeden kraj zajmował dane miejsce:

a) w latach 1956-2002 w przypadku remisu decyduje liczba najwyższych ocen, następnie kolejność startowa,

b) w latach 2003-2007 w przypadku remisu decyduje liczba otrzymanych ocen, następnie liczba najwyższych ocen i dopiero kolejność startowa.

• Wszystkie etapy konkursu zostały uwzględnione w powyższych rankingach, zarówno półfinały, jak i rundy eliminacyjne w 1993 i 1996 roku.
• Dla opracowania danych z pierwszej edycji konkursu wykorzystałem nieoficjalne wyniki zaprezentowane w książce Complete and Independent Guide to the Eurovision Song Contest autorstwa Simona Barclay’a.
• Kontrowersyjny remis w 1969 roku, w którym Grand Prix otrzymały aż 4 kraje, również został rozstrzygnięty na podstawie liczby najwyższych otrzymanych ocen. W konsekwencji pierwsze miejsce zdobyła Holandia, drugie Wielka Brytania, trzecie Francja, a czwarte Hiszpania.

Eurowizja – najlepszy kraj pod względem zwycięstw

Czym by było podsumowanie historii konkursu bez uwzględnienia, kto wypadł najlepiej, biorąc pod uwagę liczbę procent zwycięstw w stosunku do liczby startów. W końcu w myśl zasady the winner takes it all, to właśnie wygrana na Eurowizji liczy się najbardziej. W poniższym rankingu w przypadku remisu decyduje liczba zwycięstw, następnie liczba drugich miejsc, potem trzecich i tak dalej aż do całkowitego rozstrzygnięcia remisu.

Mały-wielki lider

• Ku zdziwieniu wielu fanów konkursu to właśnie maleńki Luksemburg uzyskał najlepszą średnią wygranych za aż pięć zwycięstw na 37 startów.
• Choć wielu fanów wskazuje Irlandię, która faktycznie wygrała konkurs najwięcej razy, to mimo wszystko „zielona wyspa” wypada minimalnie słabiej w rankingu średniej, zdobywając siedem wygranych na 54 starty.
• Podium zamyka Ukraina, która odnotowała dwa zwycięstwa na zaledwie 16 startów.

A gdzie jest Szwecja i inne giganty?

• Dopiero czwarta pozycja należy do Szwecji, która może się pochwalić drugim najlepszym wynikiem – sześć zwycięstw zdobytych jednak podczas aż 60 startów, co wyrzuca Szwedów poza podium rankingu.
• Piąty jest Izrael, który wygrał aż cztery razy podczas 44 startów, czyli Eurowizja ląduje do Izraela średnio co 10 edycji.
• Gospodarze Eurowizji 2021, czyli Holandia na szóstym miejscu mogą się pochwalić aż pięcioma wygranymi na 61 startów, czyli wygrywali średnio co 12 edycji.
• Wysoko, bo na siódmym miejscu Azerbejdżan, który wygrał już za czwartym podejściem, co można uznać za imponujący wynik.
• Na ósme miejsce, aż o 6 pozycji awansowały Włochy z trzema wygranymi na koncie. To największy skok po tegorocznym konkursie.
• Wielka Brytania i Francja remisują na dziewiątym miejscu z czterema zwycięstwami na koncie (przypominam, że remis w 1969 został w mojej klasyfikacji rozstrzygnięty). Mimo wszystko z pojedynku zwycięsko wychodzi Wielka Brytania, gdyż ta uplasowała się na drugiej pozycji aż 16 razy, deklasując wszystkich.

A co z Polską i resztą państw?

• Jak wiemy, Polska nie miała okazji wygrać jeszcze konkursu piosenki Eurowizji. Dzięki Edycie Górniak zdobyliśmy jednak zaszczytne drugie miejsce i to podczas roku debiutu w 1994, co czyni nas najlepszym debiutantem w historii konkursu (Serbia miała okazję pojawiać się w barwach Jugosławii i federacji Serbii i Czarnogóry, zanim wygrała jako niepodległe państwo w 2007 roku).
• Drugie miejsce stawia nas więc na 33. miejscu w klasyfikacji między Islandią i Cyprem.
• Co ciekawe, tylko 27 państw spośród 50 wygrało konkurs choć raz. Tym samym ze zwycięstwa na Eurowizji cieszyło się 54% wszystkich uczestniczących państw.

Kto jest najlepszym uczestnikiem Konkursu Piosenki Eurowizji wszechczasów (1956-2021 rok)?

Pora na wielkie podsumowanie i odpowiedź na pytanie, kto jest najlepszy. Dla każdej z sześciu kategorii wyciągnąłem średnią arytmetyczną, dzieląc liczbę zdobytych punktów przez liczbę startów (wliczając etapy eliminacyjne z 1993 i 1996 roku). Kategorie zostały uszeregowane od najbardziej szczegółowego rankingu (0-100) do najmniej dokładnego (średnia zwycięstw).

Kto jest najlepszy?

• Ukraina jest najlepszym krajem w historii Konkursu Piosenki Eurowizji! Nasi wschodni sąsiedzi z fantastyczną średnią 2,00 to jedyny kraj, który znalazł się na ścisłym podium wszystkich rankingów, zajmując aż cztery drugie miejsca, jedno trzecie i jedno pierwsze w najbardziej szczegółowym rankingu 0-100. To imponujący rezultat, biorąc pod uwagę fakt, iż Ukraińcy pojawili się na Eurowizji dopiero w 2003 roku. Do tej pory zawsze awansowali do finału, uzyskując aż dwa zwycięstwa na 16 startów w konkursie.
• Drugie miejsce przypada Wielkiej Brytanii. Kraj ten wygrał w aż czterech z sześciu kategorii, zajmując wysokie, piąte miejsce w klasyfikacji 0-100, ale dopiero ósme w rankingu zwycięstw (cztery zwycięstwa nie licząc remisu z 1969). Można to tłumaczyć faktem, iż w pierwszym rankingu negatywny wpływ na wynik mają ostatnie miejsca, a tych Brytyjczycy mieli kilka ostatnimi laty. W pozostałych rankingach nacisk kładzie się na najwyższe pozycje, co zdecydowanie pomogło Wielkiej Brytanii uzyskać doskonałą średnią 3,00.
• Podium zamyka Rosja. Zdobyła aż trzy trzecie miejsca i dwa czwarte. Co ciekawe, kraj ten debiutował razem z Polską w 1994 roku, uczestnicząc tylko 24 razy. Niestety najsłabiej Rosjanie wypadli w rankingu zwycięstw, w którym zdobyli dopiero 15. lokatę.

Tuż za podium…

• Azerbejdżan jest czwarty. Zdobył drugie miejsce za ranking 0-100, piątą pozycję za czołową piątkę, szóstą za czołową trójkę i siódme miejsce za liczbę zwycięstw w przeliczeniu na liczbę startów. To świetny wynik jak na kraj, który zadebiutował dopiero w 2008 roku, a ma już na koncie po jednej lokacie z każdej pozycji w pierwszej piątce.
• Eurowizyjna Szwecja jest dopiero piąta. Najlepiej wypadła w rankingu zwycięstw – czwarta lokata.

Kto jeszcze zagościł w pierwszej dziesiątce?

• Szósta lokata należy do Włoch. Italia najlepiej wypadła w rankingu pierwszej dziesiątki rankingu eskponencjalnym, gdzie zajęła zaszczytne trzecie miejsce. Wysokie miejsce także w rankingu zwycięstw – 8 pozycja za sprawą tegorocznej wygranej.
• Rekordzista zwycięstw, czyli Irlandia na szóstym miejscu. Najlepiej wypadła w zestawieniu zwycięstw rzecz jasna – drugie miejsce (przypominam, że uwzględniałem średnią, a nie samą liczbę wygranych), zdobyła też wysoką pozycję w rankingu pierwszej trójki – czwarte miejsce.
• Francja znalazła się na ósmym miejscu. Najgorzej wypadła rankingu zwycięstw – dziesiąte miejsce, a najlepiej w rankingu pierwszej piątki – czwarta pozycja. W pozostałych rankingach była głównie na ósmym miejscu.
• Na dziewiątym miejscu nieobecny Luksemburg. Mamy tutaj bardzo duże rozbieżności w kwestii zdobytych miejsc od 21. miejsca w rankingu 0-100 do zwycięstwa w rankingu zwycięstw (5 wygranych na 37 startów stawia go na pozycji lidera).
• Pierwszą dziesiątkę zamyka zaś Izrael. Najlepiej wypadł w rankingu zwycięstw (aż cztery wygrane na 43 starty), a najsłabiej w klasyfikacji 0-100, gdzie zdobył 14. pozycję.

Kto najsłabszy?

• Najsłabszym krajem okazała się Andora, która jako jedyna nigdy nie awansowała do finału. Najlepiej poradziła sobie w systemie 0-100, gdzie pokonała aż trzy kraje.
• W najsłabszej dziesiątce znalazły się jeszcze San Marino, Maroko, Słowacja, Macedonia Północna, Białoruś, Czechy, Litwa, Gruzja i Czarnogóra. Mimo wszystko Gruzja stosunkowo dobrze poradziła sobie w rankingu 0-100, w którym zdobyła 30. miejsce.

Jak sobie radzi Polska?

• W połączonym rankingu Polska uplasowała się na 35. miejscu na 50 państw.
• Udało nam się pokonać między innymi Portugalię czy Finlandię, czyli dwa kraje ze zwycięstwem na koncie.
• Najlepiej wypadliśmy w rankingu czołowej trójki – 30. miejsce, a najsłabiej w systemie eksponencjalnym i czołowej dziesiątce – 39. miejsce.

Regionalni zwycięzcy

• Najlepszym krajem Wielkiej Piątki została Wielka Brytania (drugie miejsce), następnie Włochy (szóste miejsce), Francja (ósme miejsce), Niemcy (14. miejsce). Najsłabsza jest zaś Hiszpania – 19. miejsce.
• Najlepszym krajem skandynawskim jest oczywiście Szwecja (piąte miejsce). Następnie Dania (dopiero 13. miejsce), Norwegia (18. miejsce), Islandia (31. miejsce). Najsłabiej radzi sobie Finlandia (36. miejsce).
• Wśród państw byłego Związku Radzieckiego prowadzi oczywiście Ukraina (lider rankingu), Rosja jest druga (trzecie miejsce), następnie Azerbejdżan (czwarte miejsce), potem Estonia (dopiero 22. miejsce), Armenia (24. miejsce), Łotwa (27. miejsce), Mołdawia (32. miejsce), Gruzja (42. miejsce), Litwa (43. miejsce). Najsłabsza jest zaś Białoruś (45. miejsce).
• Spośród państw byłej Jugosławii, które odziedziczyły punkty po tym nieistniejącym już kraju, prowadzi Serbia (15. miejsce), następnie Chorwacja (26. miejsce), Bośnia i Hercegowina (34. miejsce), Słowenia (40. miejsce), Czarnogóra (41. miejsce), a najsłabsza jest Macedonia Północna na dopiero 46. miejscu.
• W grupie państw nieeuropejskich prym wiedzie Azerbejdżan (czwarte miejsce), następnie Izrael (10. miejsce), Australia (12. miejsce), Turcja (23. miejsce), Armenia (24. miejsce), Cypr (33. miejsce), Gruzja (42. miejsce). Najsłabsze jest zaś Maroko (48. miejsce).

Inne ciekawostki

• Ukraina została najlepszym krajem Eurowizji i jedynym krajem, który jest w czołówce wszystkich rankingów.
• Tylko sześć państw, a mianowicie Ukraina, Wielka Brytania, Azerbejdżan, Szwecja, Włochy i Francja znalazły się w pierwszej dziesiątce wszystkich rankingów.
• Armenia na 24. miejscu, choć zdobyła szóste miejsce w rankingu 0-100, co czyni ją najniżej sklasyfikowanym krajem, który zdobył choć jedną pozycję w pierwszej dziesiątce.
• Włochy na szóstym miejscu są najlepszym krajem, który debiutował w pierwszej historycznej edycji w 1956 roku, następnie Francja (ósme miejsce), Luksemburg (dziewiąte miejsce), Niemcy (14. miejsce), Holandia (16. miejsce), Szwajcaria (17. miejsce). Najsłabiej zaś wypada Belgia, która jest na dopiero 29. miejscu.

Eurowizja – klasyfikacja od wprowadzenia półfinału

Sprawdźmy zatem, kto okazał się najlepszy w najnowszej historii Eurowizji. Oceniamy ją od przełomowej pod wieloma względami Eurowizji 2004 w Stambule. Ta rozbudowała konkurs do aż dwóch etapów, umożliwiając tym samym udział prawie całej Europie, czyli średnio 40. państwom każdego roku.

Każda edycja od 2004 roku do 2021 roku oceniana jest również w sześciu kategoriach

1. System pozycjonalny, czyli punktacja 0-100 utworzona na podstawie liczby procent pokonanych państw
2. Klasyczny system eurowizyjny, czyli punkty w skali 1-8, 10 i 12 punktów
3. System eksponencjalny, czyli metoda głosowania jury na Eurowizji, tj. 12,00; 9,92; 8,21 itd.
4. System 1, 3 i 5 punktów dla czołowej trójki
5. System 1-5 punktów dla czołowej piątki
6. Liczba zwycięstw w przeliczeniu na liczbę startów (bonus)

A kto jest najlepszy w kwestii zwycięstw?

Zanim poznamy zwycięzcę w tym okresie, sprawdźmy kto okazał się najlepszy pod względem liczby zwycięstw w przeliczeniu na liczbę startów, czyli w ostatniej, szóstej kategorii. Od 2004 roku odbyło się łącznie 17 edycji, w których uczestniczyło średnio 40 państw. Od 2008 roku konkurs podzielono na dwa półfinały, co umożliwiło udział nawet 43 krajom.

Ukraina i Szwecja najlepsze!

• Pierwsze miejsce przypada Ukrainie, która wygrała aż dwa razy w 2004 (za drugim podejściem) i 2016 roku. Remis ze Szwecją, przez minimalnie lepszą średnią zdobytych miejsc – dwie wygrane na 16 startów, do dwóch wygranych Szwecji na 17 startów.
• Podium zamykają zaś Włochy, które awansowały aż o 12 miejsc po tegorocznym zwycięstwie. Azerbejdżan jest czwarty z jednym zwycięstwem (na cztery podejścia) i po jednym miejscu z czołowej piątki, co też zadecydowało o zwycięstwie nad Austrią i Serbią które są kolejno na piątym i szóstym miejscu.

Kto jeszcze wygrał konkurs w latach 2004-2021?

• Portugalia na szóstym wyprzedza Rosję, ze względu na lepszy wnik procentowy.
• W przypadku Holandii (ósme miejsce), Grecji (dziewiąte miejsce) i Norwegii (dziesiąte miejsce) uwzględniam liczbę drugich miejsc. Holendrzy zdobyli drugie miejsce w 2014, Grecy mieli za to dwa trzecie miejsca, Norwegowie poza zwycięstwem najwyżej byli na czwartym miejscu w 2013 roku. Mieli jednak lepszy bilans pozostałych miejsc w pierwszej dziesiątce niż reszta państw, co zdecydowało o ich pozycji w rankingu.
• Najsłabiej wśród zwycięzców wypada Finlandia, której drugim najlepszym miejscem poza wygraną w 2006 roku, jest 6. miejsce zdobyte w tym roku.

A jak wypadają państwa, które nie wygrały w latach 2004-2021?

• Turcja, Bułgaria, Australia, Cypr, Malta i Islandia mają na koncie po jednym srebrnym medalu, a ich kolejność ustaliłem na podstawie liczby zwycięstw w stosunku do liczby startów jak i pozostałych wyników w pierwszej dziesiątce.
• Polska uplasowała się na dopiero 40. miejscu. Nasz najlepszy wynik w tym okresie to ósme miejsce Michała Szpaka w 2016 roku.
• Co ciekawe, tylko 15 państw spośród 48 uczestników w latach 2004-2019 wygrało konkurs choć raz, co daje tylko 31% wszystkich uczestniczących w tym okresie krajów.

Kto jest więc najlepszym krajem na Eurowizji po 2004 roku?

Po wyciągnięciu średniej arytmetycznej dla wszystkich sześciu kategorii wyliczamy średnią miejsc w latach 2004-2021 dla wszystkich 48 krajów, które uczestniczyły w tym okresie. W przypadku remisu decyduje liczba najwyższych pozycji. Pora więc poznać najlepszy kraj od czasu wprowadzenia półfinału.

Kto jest najlepszy w latach 2004-2021?

• Włochy zostają najlepszym krajem Eurowizji w latach 2004-2019! Kraj ten wygrał aż w pięciu kategoriach. Najsłabiej Rosja wypadła w rankingu zwycięstw – trzecie miejsce. Wygrali bowiem tylko raz w tym roku.
• Drugie miejsce przypada Ukrainie, która zdobyła dopiero czwartą pozycję za ranking 0-100. Na wynik z pewnością wpływ miały niskie miejsca zdobyte w latach 2005 i 2017, gdy Ukraina organizowała konkurs.
• Podium zamyka Rosja, która zdobyła aż pięć miejsc na podium, a dopiero 8 miejsce za średnią liczbę zwycięstw.

Kto przegapił podium o włos

• Szwecja jest tuż za podium na czwartym miejscu. Najlepiej Szwedzi wypadli w rankingu zwycięstw – 2 wygrane w 2012 i 2015 roku.
• Azerbejdżan znalazł się na piątym miejscu, zdobywając lokatę w pierwszej dziesiątce wszystkich rankingów. Najlepiej jednak wypadł w rankingu zwycięstw – trzecie miejsce.

Kto jeszcze zmieścił się w pierwszej dziesiątce?

• Turcja znalazła się na siódmym miejscu. Tutaj tendencja jest z kolei odwrotna. Turcja spada bowiem z trzeciego miejsca w rankingu 0-100 do 17. w zestawieniu średniej zwycięstw.
• Serbia na szóstym miejscu, również w pierwszej dziesiątce wszystkich rankingów. Co ciekawe, zdobyte przez Serbię miejsca w rankingach rosną progresywnie od dziesiątej pozycji w najbardziej szczegółowym rankingu 0-100 do szóstego miejsca w rankingu zwycięstw.
• Ósma lokata należy do Australii. Ta najlepiej wypadła w rankingu eksponencjalnym i pierwszej dziesiątki, a najsłabiej w kolumnie ze średnią zwycięstw – 16. pozycja.
• Na dziewiątym miejscu Grecja, która uzyskała bardzo wyrównane wyniki, głównie ósme i dziewiąte miejsca.
• Pierwszą dziesiątkę zamyka zaś Norwegia. Ta najsłabiej poradziła sobie w rankingu czołowej piątki. Większych rozbieżności jednak nie ma.

Kto wypadł najgorzej od wprowadzenia półfinału?

• Najsłabszym krajem okazało się Monako, które wraz z Andorą i Słowacją nigdy nie awansowało do finału w latach 2004-2021.
• W najsłabszej dziesiątce, znalazły się jeszcze Macedonia Północna, Czarnogóra, Hiszpania, Irlandia, Chorwacja, Słowenia i San Marino.

Jak sobie radzi Polska?

• W połączonym rankingu Polska uplasowała się na 38. miejscu na 48 państw.
• Udało nam się jednak pokonać między innymi Hiszpanię, Irlandię czy Chorwację.
• Najlepiej wypadliśmy w rankingu 0-100 – 26. miejsce, a najsłabiej w rankingu skali w eurowizyjnej, czyli 1-8,10 i 12 pkt. – 41. miejsce.

Regionalni zwycięzcy

• Najlepszym krajem Wielkiej Piątki w latach 2004-2019 są Włochy (lider rankingu i jedyny kraj w czołowej dziesiątce), następnie Niemcy (dopiero 19. miejsce), Francja (22. miejsce), Wielka Brytania (34. miejsce). Najsłabsza jest Hiszpania – 41. miejsce.
• Najlepszym krajem skandynawskim jest Szwecja (czwarte miejsce). Następnie Norwegia (10. miejsce), Dania (11. miejsce), Islandia (20. miejsce). Najsłabiej radzi sobie Finlandia (24. miejsce).
• Wśród państw byłego Związku Radzieckiego prowadzi oczywiście Ukraina (drugie miejsce), druga jest Rosja (trzecie miejsce), Azerbejdżan (piąte miejsce), Armenia (18. miejsce), Mołdawia (25. miejsce), następnie Estonia (dopiero 31. miejsce), Łotwa (32. miejsce), Litwa (33. miejsce), Gruzja (36. miejsce), Najsłabsza jest zaś Białoruś (37. miejsce).
• Spośród państw byłej Jugosławii, które odziedziczyły punkty po nieistniejącej już federacji Serbii i Czarnogóry (2004-2005) prowadzi Serbia (wysokie siódme miejsce), następnie Bośnia i Hercegowina (16. miejsce), Macedonia Północna (dopiero 39. miejsce). Nisko również Czarnogóra (40. miejsce), Chorwacja (43. miejsce), a najsłabiej wypada Słowenia (44. miejsce)
• W grupie państw nieeuropejskich najlepszy jest po raz kolejny Azerbejdżan (piąte miejsce), następnie Turcja (szóste miejsce), Australia (ósme miejsce), Izrael (17. miejsce), Armenia (18. miejsce), Cypr (23. miejsce). Najsłabsza jest zaś Gruzja (36. miejsce).

Co ciekawe…

• Włochy są najlepszym krajem Eurowizji w latach 2004-2021 przy średniej liczbie 40 uczestniczących państw wygrywając aż 5 z sześciu kategorii.
• Tylko siedem państw, a mianowicie Włochy, Rosja, Ukraina, Azerbejdżan, Szwecja, Serbia i Grecja znalazły się w pierwszej dziesiątce wszystkich rankingów.
• Spośród państw, które pojawiły się we wszystkich 17. edycjach w latach 2004-2021 najlepsza jest Szwecja (czwarte miejsce), potem Grecja (dziewiąte miejsce) i Norwegia (dziesiąte miejsce). Najsłabiej zaś wypada Słowenia na dopiero 44. miejscu.

Źródła: www.eurovision.tv; Simon Barclay: Eurovision Song Contest – The Complete & Independent Guide 2010. Silverthorn Press, p. 24; www.senojflags.com; opracowania własne.