Pośród eurowizyjnych artystów znajdują się również aktywiści. Jedni z nich od lat promują swój punkt widzenia, a dla innych była to przypadkowa przygoda. Niektórzy swych sił spróbowali w wielkiej polityce, ale zdarzyły się też przypadki… „małżeństw z rozsądku”.
„Artyści zaangażowani” wzięli udział w Eurowizji już w pierwszych edycjach konkursu. Pierwszy zwycięzca Eurowizji dla Luksemburga z 1961 roku, Jean-Claude Pascal, był żołnierzem Sił Wolnych Francuzów od 1944 r. Piosenkarz twierdził, że był „pierwszym Francuzem, który wkroczył do Strasburga”, a działania wojenne, za które otrzymał wiele odznaczeń, zakończył w Monachium. Trzy lata po Pascalu w konkursie udział wzięła Nora Nova, reprezentująca Niemcy Bułgarka, która ze swojej ojczyzny uciekła w 1959 r. Dlaczego? Otóż od najmłodszych lat była monarchistką, co nie było w smak ówcześnie rządzącym. Do Bułgarii wróciła po upadku komunizmu, a w 2001 r. była jedną z założycieli Narodowego Ruchu na rzecz Stabilności i Postępu, której liderem (a po wyborach też premierem) został były car Symeon Sakskoburggotski.
France Gall (Luksemburg 1965) w latach 80. XX wieku udzielała się w wielu projektach pomocy humanitarnej dla Afryki. Dwukrotna reprezentantka Grecji (1980 i 2006), pochodząca z Cypru (który reprezentowała w 1982 r.), Anna Vissi, wypowiadała się krytycznie w sprawie Planu Annana, zakładającego zjednoczenie wyspy, w 2004 roku. Samantha Janus, która w 1991 r. reprezentowała Wielką Brytanię, w ostatnich wyborach poparła Partię Pracy, zaś inni artyści z tego kraju – Sandie Shaw (1967), Cliff Richard (1968 i 1973) oraz Andrew Lloyd Webber (kompozytor z 2009) – opowiedzieli się przeciwko niepodległości Szkocji w związku z referendum w 2014 r. Nie można też nie wspomnieć o działaczkach na rzecz praw zwierząt: Sandrze Nurmsalu (Estonia 2009) czy Kasi Moś (Polska 2017).
Warto pamiętać, że na eurowizyjnej scenie także pojawiły się dość „politycznie nastawione” utwory, szczególnie w 1974 roku. Si Giglioli Cinquetti uznano za wyraz poparcia dla opcji delegalizującej rozwody, co było przedmiotem nadchodzącego wówczas referendum we Włoszech, Natati La Chajaj (Natati La Khayay) izraelskiego zespołu Kaweret (Kaveret) zaś wyrazem sprzeciwu wobec polityki ówczesnej premier Gołdy Meir, natomiast utwór Paulo de Carvalho (podobnie jak rok później piosenka Duarte Mendesa) dotyczył rewolucji goździków, która obaliła rządy następców wieloletniego dyktatora kraju – Antonia Salazara. Piosenki kolejnych artystów – Toto Cutugno (Włochy 1990), Fazli (Bośnia i Hercegowina 1993) i GreenJolly (Ukraina 2005) – mówiły odpowiednio o zjednoczeniu Europy, wojnie w byłej Jugosławii i pomarańczowej rewolucji.
Część artystów, którzy spróbowali swoich sił w polityce, wybrało jej niższy szczebel. Zwyciężczyni z 1972 roku, Vicky Leandros, choć reprezentowała Luksemburg, w 2006 r. została wybrana radną miejską Pireusu, a następnie wiceburmistrzem tego greckiego miasta (zrezygnowała jednak z polityki, nie mogąc pogodzić tego z karierą artystyczną dwa lata później). Esma Redżepowa (Macedonia Północna 2013) od 2009 do śmierci w 2016 r. była radną Skopja z ramienia rządzących wówczas nacjonalistów. W tej kwestii mamy także polskie akcenty. Wokalistka Ich Troje (2003 i 2006), Justyna Majkowska, kandydowała w 2006 r. do rady miejskiej Zduńskiej Woli, natomiast Stachursky (Krajowe Eliminacje 2003, Piosenka dla Europy 2009) w latach 2013-2014 był radnym miejskim w Czechowicach-Dziedzicach, a w latach 2014-2018 radnym powiatu bielskiego.
Członkami parlamentów krajowych byli Domenico Modugno (Włochy 1958, 1959 i 1966), Vice Vukov (Jugosławia 1963 i 1965), Claudette Pace (Malta 2000, od 2017 wiceprzewodnicząca parlamentu), Jaana Pelkonen, współprowadząca Eurowizję 2007 (posłanka do fińskiego parlamentu od 2011 r.), dwóch z trzech członków Kreisiraadio (Estonia 2008) – Hannes Võrno i Tarmo Leinatamm – lecz to Ukraina jest kopalnią powiązań eurowizyjno-politycznych. Rusłana (2004), znana również z protestów na Majdanie w 2004 i 2013 roku, w latach 2006-2007 była deputowaną Rady Najwyższej. Podobnie jak Złata Ogniewicz (2013), która wybrana w 2014 r., zrezygnowała z mandatu rok później twierdząc, że „politycy tu służą lobbystom, a nie ludziom”. Ciekawe czy Ołeksandr Skiczko, jeden z trzech prowadzących kijowską Eurowizję w 2017 r., dłużej zagrzeje tam miejsce – w niedzielę wygrał bowiem w jednym z ukraińskich jednomandatowych okręgów wyborczych. Sztuka ta nie udała się Anastassiji Prychodko (Rosja 2009), która również w niedzielę walczyła o mandat. W swoim okręgu zajęła jednak dopiero 9. miejsce na 13 kandydatów.
Także i w Parlamencie Europejskim eurowizyjna rodzina miała swoich przedstawicieli: w latach 1994-1999 Grecję reprezentowała Nana Mouskouri (Luksemburg 1963), w kolejnej kadencji jeden z irlandzkich mandatów zdobyła zaś Dana (zwyciężczyni z 1970 r.), która również dwukrotnie startowała na prezydenta kraju. W latach 2008-2014 europosłanką była Iva Zanicchi (Włochy 1969). Przez sześć lat ministrem kultury Norwegii była Åse Kleveland (Norwegia 1966), zaś chórzysta Pollapönk (Islandia 2014), Ottarr Proppe, był w 2017 r. ministrem zdrowia (a w teledysku promującym jego poprzednią partię wystąpiła Silvia Night, reprezentująca ten kraj w 2006 r.). Wielu eurowizyjnych artystów próbowało zdobyć jakikolwiek mandat, jednak bez rezultatów, np. Luminita Anghel (Rumunia 2005), Alenka Gotar (Słowenia 2007) czy Ronnie Carroll (Wielka Brytania 1962 i 1963), który choć zmarł w 2015 r., na niespełna miesiąc przed wyborami i tak zdobył głosy (wcale nie zajmując przy tym ostatniego miejsca)!
Dla niektórych związki z polityką są zaś czysto „matrymonialne-rodzinne”. Anna Oxa (Włochy 1989) była żoną Behgjeta Pacolliego, byłego prezydenta Kosowa. Jedna z członkiń zespołu Doce (Portugalia 1982), Fatima Padinha była żoną Pedro Passosa Coelho, byłego premiera Portugalii, zaś partnerem życiowym Harela Skaata (Izrael 2010) jest Idan Roll, obecny deputowany do Knesetu. Najbardziej rozpoznawalna uczennica Szwecji – Greta Thunberg – jest córką Maleny Ernman (Szwecja 2009), która wspiera ją w akcjach dotyczących ocieplenia klimatu (sama też często wypowiadała się przeciwko antyimigracyjnej partii Szwedzkich Demokratów).
Jak widać tegoroczni reprezentanci Islandii – Hatari – nie byli jedynymi aktywistami na Eurowizji. Nawet w tym roku w szwedzkim Melodifestivalen udział wzięła zasłużona w wielu akcjach politycznych Arja Saijonmaa (kandydatka do parlamentów: fińskiego i europejskiego, a także przyjaciółka zamordowanego szwedzkiego premiera, Olofa Palmego). Czy w następnych latach również uświadczymy zbliżeń „eurowizyjno-politycznych”? Wszystko jest możliwe!
Źródła: cvk.gov.ua, eduskunta.fi, europarl.europa.eu, main.knesset.gov.il, pkw.gov.pl, youtube.com
