Eurowizja zmienia się nieustannie. Jednym z elementów konkursu, który uległ modyfikacjom jest system głosowania. Do ciekawej zmiany w głosowaniu jury doszło w 2018 roku, gdy po raz pierwszy wprowadzono tak zwany system eksponencjalny. Choć Europejska Unia Nadawców nigdy nie opublikowała zasad mówiących, jak tworzona jest tajemnicza formuła, udało mi się ustalić działanie matematyczne, które następnie wykorzystałem w podsumowaniu wszystkich edycji Konkursu Piosenki Eurowizji. Kto więc okaże się najlepszy, jeżeli uwzględnimy tylko system eksponencjalny?
Eurowizja i tajemniczy system, czyli jak liczone są punkty jury?
W 2018 roku postanowiono zmienić system głosowania i po raz pierwszy wprowadzono tak zwany system eksponencjalny. To oznacza, że w liczeniu punktacji jurorskich nie wyliczamy średniej arytmetycznej miejsc przyznanych przez pięciu jurorów, ale dodajemy do siebie punkty, którym przypisana jest konkretna wartość. Choć formuła nie została oficjalnie opublikowana, zrobiłem małe dochodzenie i udało mi się znaleźć forum dyskusyjne, na którym stworzono następujący wzór matematyczny. Ten wykorzystuje się do stworzenia wartości eksponencjalnej. Co ciekawe, jeżeli podstawimy poniższy wzór pod wyniki Eurowizji w latach 2018-2022, otrzymamy dokładnie takie same rezultaty jak te oficjalne, więc system niewątpliwie działa. Wzór poniżej:
12 * 0,827^(n-1), gdzie n oznacza zdobyte miejsce.
W konsekwencji, pierwsze miejsce zawsze otrzymuje 12 punktów, a pozostałe wartości zmieniają się w następujący sposób:
1. Uwzględniłem wszystkie obecnie istniejące kraje (łącznie 50 państw), które co najmniej raz wystąpiły na Eurowizji w latach 1956-2022
Punkty zdobyte na Eurowizji przez Serbię i Czarnogórę i Jugosławię zostały „odziedziczone” przez państwa powstałe po ich rozpadzie. Dokładnie na takiej samej zasadzie jak w poprzednich wyliczeniach zawartych w pozostałych felietonach.
2. Każda edycja od 1956 roku do 2022 roku oceniana jest w systemie eksponencjanym, czyli od 12 punktów; 9,92 punktu; 8,21 i tak dalej aż do 0 punktów (przy 43 krajach)
Tworząc ranking, przyznawałem punkty w skali eksponencjalnej, czyli 12; 9,92; 8,21 i tak dalej w zależności od liczby uczestników. Wszystkie remisy punktowe zostały rozstrzygnięte tak, aby stworzyć pełną punktację dla wszystkich krajów danej edycji. W latach 1956-2002 uwzględniłem liczbę najwyższych ocen. W latach 2003-2007 z kolei liczbę otrzymanych ocen. Przypomnę, że przed 2008 rokiem remisy na miejscu innym niż pierwsze i dziesiąte w półfinale nie były oficjalnie rozstrzygane.
Eurowizja – najlepsze państwa w konkursie według systemu eksponencjalnego
1. Liczba zdobytych punktów dla czołowej dziesiątki konkursu
W pierwszej kolejności zsumowałem punkty dla wszystkich edycji konkursu od 1956 do 2022 roku i uszeregowałem państwa od najwyższej liczby do najniższej. Tworząc pełny ranking danej edycji z półfinałem lub półfinałami, stosowałem omówione w poprzednich odcinkach felietonu zasady.
Mocna czołówka
- Jak widzimy, ranking wygrywa Wielka Brytania z wynikiem 329,44, w tym uzyskując aż pięć „dwunastek”.
- Drugie miejsce przypada Francji, która uzbierała aż 272,83 punktu. W tym cztery „dwunastki” – ostatni raz za zwycięstwo w 1977 roku.
- Podium zamyka Szwecja, która ma aż 269,00 punktu. Szwedzi łącznie zdobyli aż sześć „dwunastek”.
Niemcy tuż za podium
- Sporą stratę do podium odnotowały Niemcy, które uplasowały się na czwartym miejscu i mają na koncie 224,60 punktu. Niemcy zdobyli dwie „dwunastki”, ale też jedno zero za ostatnie miejsce w finale Eurowizji 2016.
- Tuż za Niemcami ubiegłoroczni zwycięzcy – Włochy, którzy zdołali wyprzedzić Irlandię. Italia ma aktualnie trzy „dwunastki” na koncie i jest jedynym krajem z czołowej piątki, który wystąpił w konkursie mniej niż 60 razy.
Najlepsza dziesiątka
- Irlandia – na szóstym miejscu z wynikiem 217,03 punktu na koncie. Zielona wyspa wciąż przoduje w liczbie zwycięstw, mając aż siedem „dwunastek”. Siódma jest Szwajcaria z wynikiem 189,37 punktu.
- W pierwszej dziesiątce znalazło się jeszcze miejsce dla Holandii (180,98 punktu), która zajęła ósme miejsce (cztery „dwunastki”).
- Dziewiąta jest Dania z wynikiem 162,42 punktu (trzy „dwunastki”). Najlepszą dziesiątkę zamyka Hiszpania. Ta uzbierała tylko 158,69 punktu i jedną „dwunastkę”.
Polska w rankingu Eurowizji w systemie eksponencjalnym
Polska uplasowała się dopiero na 36. miejscu z wynikiem 27,42 punktu. Najwięcej punktów zdobyła dla nas Edyta Górniak – 9,92 punktu za 1994 rok. Minimalnie niżej oceniono Bułgarię (25,80). Nad nami zaś Mołdawia z wynikiem 28,93.
Pozostałe kraje
- Ranking zamykają Maroko, Andora, San Marino i Słowacja. Wszystkie zdobyłu mniej niż 1,50 punktu .
- Hiszpania po raz kolejny jest najniżej notowanym krajem Wielkiej Piątki, tym razem jednak na dość wysokim, dziewiątym miejscu.
- Najniżej sklasyfikowanym krajem, który dostał „dwunastkę” jest Łotwa – 33. miejsce.
- Najwyżej ocenionym krajem, który jeszcze nie miał okazji zdobyć „dwunastki” jest Armenia – na 34. miejscu.
2. Ranking konkursu w oparciu o średnią zdobytych punktów w systemie eksponencjalnym w latach 1956-2022
Powyższy ranking działa niestety na niekorzyść wszystkich nowych uczestników Eurowizji takich jak Australia (siedem startów), czy Azerbjdżan (czternaście startów). Kraj te bowiem nie miały mniej okazji do zdobycia punktów niż chociażby Wielka Brytania czy Niemcy. Te mają kolejno 64 i 66 startów. Dlatego też całkowitą liczbę punktów zaprezentowaną w tabeli powyżej podzieliłem przez liczbę startów każdego kraju tak, aby uzyskać sprawiedliwy wynik. Dla przykładu, jeżeli Polska zdobyła łącznie 27,42 punktu i ma na koncie 24 starty w konkursie, to wówczas po wyliczeniu średniej otrzymujemy wynik 1,14 punktu, co wystarczyło na dopiero 39. miejsce. W przypadku remisu decyduje liczba zwycięstw.
Jak zmieniła się czołówka?
- Po wyliczeniu średniej zdobytych punktów, Ukraina uzyskała prowadzenie z wynikiem 5,36. Wielka Brytaia (17 drugich miejsc) spadła zaś na drugie miejsc z wynikiem 5,15. Z kolei wygrana w 2021 pozwliła Włochom awansować na trzecie miejsce z wynikiem 4,74 punktu.
- Rosja (jedna wygrana) zdobyła zaś czwarte miejsce z wynikiem 4,64. Szwecja zamyka z kolei pierwszą piątkę ze średnią 4,41.
- Francja minimalnie niżej, bo na szóstej pozycji (4,26). Wysoko też Luksemburg na siódmym miejscu (4,25). Tuż za nim Monako (4,15).
- Na dziewiątym Irlandia (3,95) i aż siedem zwycięstw na koncie. Pierwszą dziesiątkę zamyka zaś Azerbejdżan z wynikiem 3,80.
Jak w uśrednionym rankingu wypadły pozostałe kraje?
- Polska zajmuje teraz 39. miejsce spośród wszystkich 50 państw z wynikiem 1,14 punktu. Jesteśmy najniżej sklasyfikowanym krajem z chociaż jednym miejscem na podium.
- Tym razem to Finlandia na 36. miejscu jest najniżej sklasyfikowanym krajem z wygraną na koncie.
- Ulokowana na czternastym miejscu Australia jest najlepszym z państw, które jeszcze nie wygrały konkursu (choć była blisko w 2016 roku).
- Armenia na 24. miejscu to najwyżej w rankingu kraj bez podium na koncie.
- Azerbejdżan na dziesiątym miejscu to tym razem najwyżej ocenione państwo nieeuropejskie.
Źródła: www.eurovision.tv; www.senojflags.com; opracowania własne.