W Albanii trwają przygotowania do Festivali i Kenges, który startuje już 21 grudnia! Nadawca RTSH opublikował już teledyski do wszystkich piosenek! Kto jest faworytem?
Telewizja albańska RTSH stawia w tym roku na intensywną promocję Festivali i Kenges oraz utworów startujących w preselekcjach. Lista kandydatów opublikowana została 13 listopada, a już teraz w Internecie dostępne są skromne teledyski do wszystkich piosenek. Do konkursu zgłoszono ok. 70 propozycji, a najlepsze wybrane zostały przez komisję w składzie: Markelian Kapidani, Luan Zhegu, Ben Adoni, Edmond Rapi i dyrektor festiwalu – Sokol Marsi, który podkreślił, że poziom zgłoszonych piosenek był wysoki, a jurorzy mieli przy ocenach sugerować się głównie jakością utworów oraz tekstem. Ostatecznie wybrano grupę wykonawców składającą się zarówno z weteranów Festivali i Kenges jak i debiutantów.
PLAYLISTA UTWORÓW STARTUJĄCYCH W FESTIWALU:
https://www.youtube.com/watch?v=75sEdGED920&list=PLJxH2QtxgHWDwU9hDosUv_ujWkUWQ6hAL&index=1
Nie wszystkim spodobała się jednak decyzja jurorów. Odrzucono m.in. wokalistę Kastro Zizo, ponoć z powodu zbyt politycznego tekstu. Decyzję komisji skrytykował m.in. były premier Albanii – Sali Berisha, twierdząc, że RTSH cenzuruje festiwal. Przedstawiciele telewizji odpierali te ataki informując, że Zizo po prostu nie miał tak silnej propozycji. Odpadł też młody wokalista i kompozytor Yll Limani, który w poprzedniej edycji festiwalu zajął 3. miejsce. Limani nie krył oburzenia werdyktem jurorów i zapowiedział, że nigdy już nie wystartuje w Festivali i Kenges. W stawce nie usłyszymy również Arileny Ary, która wysłała utwór napisany przez Lindona Berishę i Macedończyka Darka Dimitrova. Poniżej nagranie odrzuconego utworu I huaj Kastro Zizy.
https://www.youtube.com/watch?v=YoZF9F_ODCs
Podczas tegorocznego Festivali i Kenges wystartuje trzech byłych zwycięzców tego wydarzenia. Są to David Tukiçi (zwycięstwo w 1969 roku), Manjola Nallbani (wygrała trzykrotnie – w 1989, 1992 i 1993) oraz Luiz Ejlli (triumfator z 2005 i reprezentant Albanii na Eurowizji 2006). Weteranką FiK jest jednak Mariza Ikonomi, która uczestniczy po raz trzynasty, z czego aż siedem razy walczyła o udział w Eurowizji (od 2003 roku FiK wykorzystywany jest jako preselekcje narodowe). Dla Rezarty Smaji będzie to szósty start pod rząd – do tej pory czterokrotnie zajmowała miejsce 7. i raz zdołała wywalczyć 4. miejsce za sprawą duetu z Klodianem Kacani. W tym roku także wystąpi w duecie. Elton Deda, Bojken Lako i Mariza Ikonomi to tegoroczni uczestnicy, którzy otarli się o wygraną i wyjazd na Eurowizję, zajmując w poszczególnych edycjach Festivali i Kenges drugie miejsca. Sporym pechowcem jest Evans Rama, który na pięć dotychczasowych startów cztery razy nie zakwalifikował się do finału. Poniżej zwycięski występ Luiza Ejlli z 2005 roku:
https://www.youtube.com/watch?v=sA15La3DNKo
Tegoroczne piosenki zostały opublikowane na YouTube, ale promocją wśród Albańczyków zajmą się też lokalne rozgłośnie radiowe Club FM, IN Radio, NRG Radio, CITY Radio i MCN Radio. Wśród internautów najpopularniejszy jest utwór Mall wykonany przez Eugenta Bushpepę, wokalistę rockowego z małego miasta Rrëshen w północnej Albanii. Piosenka, którą sam napisał, ma aktualnie najwięcej odtworzeń – prawie 11,5 tysiąca. Drugie miejsce ma kompozycja Piedestal Inis Neziri (7,3 tys. odtworzeń), a trzecie E dua botën Artemisy Mithi (5,7 tys.). Na przeciwległym biegunie rankingu znalazła się trzykrotna zwyciężczyni FiK – Manjolla Nalbani z I njëjti qiell (ok. 850 odtworzeń) oraz bracia Prifti z Mesazh (ok. 860 odtworzeń). Wśród piosenek znaleźć można ballady, utwory szybkie, popowe, akustyczne oraz rockowe, ale na próżno szukać tam elementów folkowych czy etnicznych. Wszystkie wykonane są po albańsku i nie obowiązuje ich eurowizyjna reguła 3 minut. Należy także pamiętać, że w Internecie dostępne są wersje studyjne, a podczas Festivali i Kenges usłyszymy wersje nagrane z orkiestrą symfoniczną.
https://youtu.be/DocjosVM5cU
Podobnie jak w szwedzkich preselekcjach Melodifestivalen, na scenie wykonawcom towarzyszyć będzie stała ekipa chórzystów. Będą to Greta Radovan, Armando Likaj, Bledi Polena, Marina Kurti oraz Erinda Agolli. Większość z nich ma już doświadczenie z Festivali i Kenges, a Greta Radovan wystąpiła nawet na Eurowizji 2017 w Kijowie jako chórzystka Lindity Halilaj.
Festivali i Kenges rozpoczyna się 21 grudnia, a wielki finał zaplanowano na 23 grudnia. Prowadzących dwóch półfinałów i finału będzie Adi Krasta, a festiwal tradycyjnie zorganizowany zostanie w Pałacu Kongresu, który gości FiK od 1989 roku. Jeszcze nie wiadomo jak dokładnie wyglądać będzie głosowanie i kto zdecyduje o zwycięzcy. Rok temu największą decyzyjność mieli jurorzy (w tym członkowie diaspory albańskiej), ale uruchomiono też głosowanie internetowe i po raz pierwszy widzowie Festivali i Kenges mieli jakikolwiek wpływ na wyniki. Faworytką jurorów była Lindita Halimi, ale gdyby tylko internauci decydowali o zwycięzcy, do Kijowa pojechałby Yll Limani z piosenką Shiu.
https://www.youtube.com/watch?v=_SJ406tCWBU
Źródło: RTSH, ImaAlbania, Wikipedia, Eurovision Albania, ESCkaz inf. własne, fot.: RTSH