Jeden z najsłynniejszych włoskich zespołów. Miliony sprzedanych płyt i hity, które po prawie czterdziestu latach nadal można usłyszeć w rozgłośniach radiowych. Niespożyta energia sceniczna. Ponad pół wieku aktywnej działalności. To tylko część określeń zespołu Ricchi e Poveri, które obrazują z jak ważnym, nie tylko dla włoskiego, ale i światowego rynku muzycznego podmiotem mamy do czynienia. Mimo tego, nie wszyscy wiedzą, że zespół ma na swoim koncie udział w Eurowizji w barwach Włoch. Być może dlatego, że nie odniósł tam żadnego sukcesu…
Cykl Tropem Gwiazd Eurowizji wchodzi w nową fazę. Z okazji trzeciego zwycięstwa Włoch w konkursie przygotowaliśmy dla naszych czytelników i wszystkich fanów włoskiej piosenki niespodziankę. Co jakiś czas będziemy przybliżać Wam sylwetki artystów, którzy pojawili się na eurowizyjnej scenie właśnie w barwach kraju z Półwyspu Apenińskiego. Nie chcemy skupiać się wyłącznie na ostatnich reprezentantach. Byłaby to zresztą wysoka ignorancja. Włochy zadebiutowały przecież na Eurowizji już w 1956 roku i od tamtej pory pisze się ich wspaniała historia w tym konkursie: wielkie przeboje, artyści znani na całym świecie, trzy zwycięstwa, dwa zorganizowane widowiska. Mamy więc nadzieję, że dowiecie się wielu nowych rzeczy, bo przygotowaliśmy dla Was mnóstwo ciekawostek.
Z plaży do Mediolanu
Historia zespołu Ricchi e Poveri rozpoczyna się w 1967 roku w Genui. Założycielami byli: Angela Brambati, Marina Occhiena, Franco Gatti oraz Angelo Sotgiu. Sotgiu i Gatti występowali już wcześniej razem, a w 1964 roku założyli zespół o nazwie Jet. W tym samym czasie Angela Brambati była wokalistką innej formacji. Pewnego dnia koledzy mieli okazję poznać Angelę podczas jej koncertu i szybko znaleźli z nią wspólny język. Wkrótce oba zespoły się rozpadły. Byli członkowie zespołu Jet postanowili stworzyć nowy projekt i zaprosili poznaną wcześniej koleżankę do współpracy. Ta nie zastanawiała się zbyt długo, a przy okazji podsunęła pomysł, by ich zespół był kwartetem. Szybko skontaktowała się ze swoją przyjaciółką Mariną Occhieną, którą poznała parę lat temu na lekcjach śpiewu. Ona również się nie wahała i tak oto rozpoczyna się historia Ricchi e Poveri.
Na początku zespół nosi nazwę Fama Medium i występuje przede wszystkim wieczorami na plażach oraz w klubach. Jeszcze w tym samym roku członkowie udają się do Mediolanu, gdzie mają możliwość spotkania z producentem muzycznym. Przesłuchanie nie wypada pomyślnie, ale przyjaciele się nie poddają i pod koniec roku ponownie zawitają do miasta mody.
Bo jesteście bogaci i biedni…
W Mediolanie czekał na nich tym razem Franco Califano. Włoski tekściarz i kompozytor szybko zauważył potencjał tkwiący w zespole. Wtedy też powstała ostateczna nazwa kwartetu, czyli Ricchi e Poveri, co po włosku oznacza „bogaci i biedni”. Wzięło się to stąd, że Califano określił muzyków następującymi słowami: choć finansowo jesteście biedni, to macie bogatą duszę i bogactwo pomysłów. On również stworzył charakterystyczny styl zespołu. Angela miała odtąd nosić krótką, męską fryzurę, a Marina długie, blond włosy.
W 1968 roku zespół zadebiutował na Cantagiro. Był to organizowany w latach 1962-1972 i 1990-1993 festiwal, który swoją nazwę – jak również specyfikę – wziął od kolarskiego wyścigu Giro d’Italia. Składał się z jedenastu lub dwunastu etapów, z czego każdy trwał jeden dzień i miał miejsce w innym mieście. Finał odbywał się w Fiuggi, około osiemdziesiąt kilometrów od Rzymu. Bardzo ważnym elementem festiwalu był przejazd artystów między jedną sceną, a drugą. Musieli oni podróżować otwartym samochodem, aby stale być do dyspozycji fanów, czekających na drodze. Na uczestników niestosujących się do powyższych zasad mogły zostać nałożone kary finansowe, a w skrajnych przypadkach groziła dyskwalifikacja. Nagrody przyznawano w trzech kategoriach: znani wykonawcy, debiuty i zespoły.
Na festiwalu Ricchi e Poveri wykonali własną wersję utworu Everlasting Love, zatytułowaną L’ultimo amore.
Wielka kariera Ricchi e Poveri, część I
San Remo 1970
Rok 1970 przynosi występ na Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo. Zgodnie z obowiązującą w latach 1953-1955 oraz 1957-1971 zasadą festiwal miał mieć rangę konkursu kompozytorskiego, a nie wokalnego. Polegało to na tym, że każdy utwór wykonywany był dwa razy przez dwóch różnych artystów. Mimo, że musieli oni używać indywidualnej aranżacji, wspólnie pracowali na wynik piosenki. Ricchi e Poveri zaśpiewali La prima cosa bella. Drugą wersję wykonał przyszły reprezentant Włoch na Eurowizji – Nicola Di Bari (6. miejsce w 1972 r.). Wspólnym wysiłkiem udało się zająć drugie miejsce.
San Remo 1971
Rok później zespół znowu pojawia się na scenie w San Remo. Tym razem wykonuje Che sarà, do którego tekst napisał Franco Migliacci (współautor Nel blu, dipinto di blu). Drugą wersję prezentuje natomiast Portorykańczyk José Feliciano, znany przede wszystkim z bożonarodzeniowego przeboju Feliz Navidad. Przyjaciele z Genui ponownie plasują się na drugim miejscu, a zwycięzcami festiwalu zostają Nicola Di Bari oraz Nada.
Jednym z kompozytorów Che sarà był Jimmy Fontana. Ponieważ Feliciano był wtedy rozpoznawalną postacią na świecie i znał się z Fontaną, włoscy producenci uznali, że jest to doskonała okazja, aby ściągnąć go do San Remo. Fontana nie miał nic przeciwko. Zależało mu przede wszystkim na tym, aby drugą wersję zaśpiewał Gianni Morandi (8. miejsce na Eurowizji w 1970 r.). Nie spodziewał się jednak, że piosenkarz odmówi, a producenci do wykonania Che sarà zaproszą zespół i to w dodatku występujący na scenie od trzech lat. Kompozytor nie krył rozczarowania. Mimo, że utwór odniósł ogromny sukces międzynarodowy (w wersji Feliciano), uważa się, że zamieszanie z wyborem drugiego wykonawcy było główną przyczyną wycofania się Fontany do 1979 roku z branży muzycznej. Po zakończeniu festiwalu otworzył bar, który prowadził przez pięć lat.
Che sarà było momentem przełomowym w karierze zespołu. Od tej pory zaczęli koncertować również zagranicą. Kwartet nie zapomniał jednak o włoskiej scenie muzycznej i regularnie brał udział w Festiwalu Piosenki Włoskiej w San Remo. W 1972 r. z utworem Un diadema di ciliegie zajęli jedenaste miejsce, rok później z piosenką Dolce frutto czwarte miejsce, a w 1976 r. z kompozycją Due storie dei musicanti miejsce trzynaste. Co ciekawe, za każdym razem przegrywali z przyszłymi reprezentantami Włoch na Eurowizji. W 1972 roku był to Nicola Di Bari z piosenką I giorni dell’arcobaleno, którą miesiąc po festiwalu zaśpiewał również na scenie w Edynburgu. W 1973 i 1976 roku triumfował zaś Peppino di Capri (7. miejsce w 1991 r.).
Eurowizyjna przygoda szansą na nowy początek
Druga połowa lat siedemdziesiątych to okres, w którym kariera zespołu mocno przystopowała. Szansą na przypomnienie o sobie miał być Konkurs Piosenki Eurowizji. Ricchi e Poveri zostali wybrani wewnętrznie, podobnie jak piosenka Questo amore, do której tekst napisał Sergio Bardotii (współautor Occhi di ragazza Gianniego Morandiego), a muzykę skomponowali Mauro Lusini oraz Dario Farina (późniejszy kompozytor Magic Oh Magic Ala Bano i Rominy Power – 7. miejsce w 1985 r.).
Dwudziesta trzecia edycja wydarzenia odbyła się 22 kwietnia 1978 roku w Paryżu, a na scenie mogliśmy usłyszeć dwadzieścia piosenek. Questo amore zostało zaprezentowane jako trzecie w kolejności. Mimo pozytywnego odbioru utworu po opublikowaniu, występ zebrał mieszane recenzje. Dużą uwagę zwrócono na dość słabą jakość pod względem wokalnym. Ostatecznie zespół zajął dwunaste miejsce – jedno z najsłabszych w historii Włoch na Eurowizji. Najwięcej punktów – po raz trzeci z rzędu – kraj otrzymał od Irlandii. Konkurs wygrał Izrael z piosenką A-Ba-Ni-Bi.
Po występie na Eurowizji przyjaciele nadal koncertowali zagranicą. W 1979 roku wystąpili nawet dla szachinszacha Iranu Mohammada Rezy Pahlawiego i jego rodziny. Coraz częściej jednak mówiło się o konflikcie wewnątrz zespołu. Jego kulminacja miała nastąpić dwa lata później.
Wielka kariera Ricchi e Poveri, część II
W 1981 roku kwartet został ponownie zakwalifikowany do udziału w San Remo, tym razem z piosenką Sarà perché ti amo. Już wtedy mówiło się o możliwym rozłamie w zespole, ale nie znano jego ewentualnych przyczyn. Na recitalu we Florencji zespół wystąpił bez Mariny, pozostali członkowie dementowali zaś pogłoski i zgodnie twierdzili, że słynna blondynka jest chora. Jak się później okazało, już wtedy podjęta została decyzja o wykluczeniu Occhieny, a powodem było odkrycie przez Angelę, że ma ona romans z jej mężem.
Na tym jednak problemy zespołu się nie skończyły. Kilka dni przed występem Marina zażądała wraz z pomocą prawników przywrócenia do grupy i umożliwienia występu na scenie. W związku z tym niektóre próby odbywały się w składzie czteroosobowym, mimo sprzeciwu ze strony pozostałych członków. Sytuacja była tak napięta, że na dwie godziny przed występem nie było wiadomo czy Ricchi e Poveri zaprezentują się jako kwartet czy tercet. Ostatecznie Occhiena ustąpiła i zdecydowała się na karierę solową, mimo że przepisy stały po jej stronie. Zgromadzona natomiast w Teatrze Ariston widownia, wiedząc o napiętej sytuacji w zespole, przywitała go wielkimi brawami.
Mimo, że festiwal wygrała Alice (5. miejsce na Eurowizji w 1984 r.) i jej wielki przebój Per Elisa, Sarà perché ti amo stało się punktem zwrotnym w karierze zespołu. Piosenka była w 1981 roku najlepiej sprzedającym się singlem we Włoszech, wykonanym w ojczystym języku. Wielkim przebojem została również zagranicą i do dziś uznawana jest za najsłynniejszy utwór zespołu. O jej popularności świadczy fakt, że wciąż jest jedną z najchętniej coverowanych piosenek, a twórcy umieszczają ją na soundtrackach swoich filmów (np. Blady strach z 2003 r., reż. Alexandre Aja; Niezasłane łóżka z 2009 r., reż. Alexis Dos Santos).
Lata 1981-1986 to pasmo samych sukcesów. Właśnie wtedy powstają największe hity Ricchi e Poveri, za które kochamy ten zespół, a mianowicie: M’innamoro di te, Made in Italy, Piccolo amore, Ciao Italy, ciao amore, Voulez vous danser, Acapulco czy obowiązkowy punkt wielu wesel w Polsce – Mamma Maria.
Kolejne występy w San Remo
Choć zespół koncertował w takich miejscach jak: Chile, Australia i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, nie zapomniał o najważniejszym wydarzeniu muzycznym w rodzimym kraju. W 1985 roku ponownie pojawił się wśród uczestników festiwalu, tym razem z piosenką Se m’innamoro, która zapewniła im jedyne jak dotąd zwycięstwo. Pokonali między innymi Erosa Ramazzottiego oraz takie gwiazdy Eurowizji jak Gigliola Cinquetti, Riccardo Fogli i Anna Oxa. Po tym wydarzeniu zespół jeszcze pięciokrotnie brał udział w San Remo, lecz bez większych sukcesów. Było to w latach 1987-1990 (Canzone d’amore, Nascerà Gesù, Chi voglio sei tu, Buona giornata) i w 1992 r. (Così lontani). Współtwórcą piosenek z 1987 i 1992 r. był zwycięzca Eurowizji Toto Cutugno.
Ricchi e Poveri obecnie
W latach dziewięćdziesiątych kariera zespołu ponownie zwolniła. Tercet nadal jednak koncertował na całym świecie, śpiewając swoje największe przeboje. W 2013 roku, gdy podczas Festiwalu w San Remo Ricchi e Poveri miało odebrać nagrodę za całokształt twórczości, Franco Gatti dowiedział się, że jego syn Alessio został znaleziony martwy. Trzy lata później podjął decyzję o opuszczeniu zespoł i aż do 2020 r. „bogaci i biedni” koncertowali jako duet. W takim też składzie wystąpili podczas Sylwestra Marzeń w 2018 roku. W zeszłym roku fani zespołu otrzymali jednak niezwykły prezent. Okazało się, że do występów wraca nie tylko Gatti, ale i Marina Occhiena. Ukoronowaniem tego powrotu było wydanie 26 lutego 2021 roku płyty zatytułowanej ReuniON, na której możemy usłyszeć nowe wersje piosenek, tym razem z głosem Mariny, a także specjalną wersję Che sarà wraz z gościnnym udziałem José Feliciano.
źródła: chi-e.com, diggiloo.net, eurovision.tv, hitparadeitalia.it, ilgiornale.it, ricchiepoveri.com, tvblog.it